Định khu chức năng của tiểu não
- Dựa vào chức năng có thể chia tiểu não thành ba phần: Nguyên tiểu não, tiểu não cổ, tiểu não mới.
+ Nguyên tiểu não: giữ thăng bằng cho cơ thể
+ Tiểu não cổ: giảm trương lực cơ cùng bên, là trung tâm của phản xạ tư thế và chỉnh thế.
+ Tiểu não mới: tăng trương lực cơ, điều hoà phối hợp động tác phức tạp
Các đường liên hệ của tiểu não
- Dựa vào chức năng có thể chia tiểu não thành ba phần: Nguyên tiểu não, tiểu não cổ, tiểu não mới.
+ Nguyên tiểu não: giữ thăng bằng cho cơ thể
+ Tiểu não cổ: giảm trương lực cơ cùng bên, là trung tâm của phản xạ tư thế và chỉnh thế.
+ Tiểu não mới: tăng trương lực cơ, điều hoà phối hợp động tác phức tạp
5.2. Các đường liên hệ của tiểu não:
- Các thông tin từ vỏ não, cầu não, thân não, tủy sống tới tiểu não chia thành hai hướng: một hướng tới một trong các nhân của tiểu não, một hướng tới vỏ tiểu não rồi chuyển tới nhân đó.
- Từ các nhân của tiểu não có các đường đến nhân tiền đình, nhân đỏ, cấu tạo lưới, đồi thị - vỏ não và tiểu não bên đối diện. Các đường từ tiểu não xuống tủy bắt chéo hai lần nên bán cầu tiểu não điều hoà vận động của nửa người cùng bên bị tổn thương.
Các đường đi vào và ra khỏi tiểu não qua các cuống tiểu não trên, giữa và dưới.
Cuống tiểu não trên chứa các sợi đi tới nối vỏ tiểu não - nhân đỏ, các sợi đi ra nối nhân răng của tiểu não với đồi thị tạo bó tiểu não-đồi thị-vỏ não vai trò phối hợp vận động
Cuống tiểu não giữa: các sợi đi vào từ bó vỏ-cầu-tiểu não, các sợi đi ra nối tiểu não với cầu não.
Cuống tiểu não dưới: các sợi đi vào từ nhân trám, nhân tiền đình ở thân não, bó tủy-tiểu não sau nhận cảm giác sâu không có ý thức, có ý thức, cảm giác về vị trí không gian của đầu, phối hợp các thông tin cảm giác từ vỏ não đối bên > Tiểu não nhận cảm giác của nửa người cùng bên.
> Chức năng
Tiểu não có vai trò quan trọng trong việc giữ thăng bằng, điều hòa trương lực cơ, điều hoà và phối hợp các động tác mang tính kỹ năng cao đòi hỏi giữa phối hợp giữa học tập và thực hành (ví dụ đánh tenis, bóng rổ) bằng cách:
- Giám sát chủ động các vận động qua bó vỏ cầu tiểu não đối với các vận động được chương trình hóa
- Giám sát hoạt động tại chỗ qua tiếp nhận thông tin từ receptor bản thể , bộ máy tiền đình, mắt.
- So sánh các tín hiệu đã được ra lệnh với thông tin cảm giác để điều chỉnh các động tác đúng tầm , đúng hướng và đúng đích.
- Điều chỉnh động tác nếu xảy ra sự không tương ứng giữa vận động dự kiến và thực tế, tiểu não sẽ gửi tín hiệu đến nơron trung ương > đồi thị > UMN ở vỏ não và thân não làm động tác ít sai sót, thuần thục hóa.
> Hội chứng tiểu não
Hội chứng tiểu não có thể gặp trong các tổn thương trực tiếp của tiểu não hoặc tổn thương các đường liên hệ đến và đi khỏi tiểu não, có thể đối bên hoặc cùng bên
Tổn thương tiểu não nói chung gây giảm trương lực cơ, rối loạn thăng bằng, rối loạn điều hòa phối hợp động tác và một số rối loạn khác.
Resource: Sinh Lý học
