KINH NGHIỆM HỌC ĐIỆN TIM
Chắc hẳn là đã không ít lần các bạn có quyết tâm là sẽ học điện tim để có thể đọc được nó và trong số đó chắc hẳn đã không ít bạn thấy nản quá vì cảm thấy học mãi mà không thấy khá hơn đc. Và chắc hẳn là các b cũng đã đi tìm cho nó một cách học để học có hiệu quả. Mình thì thực ra là do yêu thích cái chuyên ngành tim mạch nên đã học mọi thứ liên quan tới nó từ điện tim, XQ tim, tới siêu âm.
Mình cũng đã bắt đầu học điện tim và cũng cảm thấy học mãi mà không tiến bộ gì nên cũng cảm thấy nản lắm. Chỉ tới lúc có đc 2 cuốn sách về ECG thì mới tìm ra đc pp học có hiệu quả.
Đây là pp học của m, có thể các bạn cũng co pp học riêng có hiệu quả hơn song mình cũng muốn chia sẻ với những ai thích ECG
Trước tiên bạn cần kiếm 2 quyển sau:
1.Hướng dẫn đọc điện tim của GS. TS Trần Đỗ Trinh- NXB Y học- Giá 16000(2007)
2.Bài tập điện tâm đồ dùng cho sinh viên y khoa và bác sỹ đa khoa- Tác giả M. Englert- R.Bernard-Người dịch ThS. Trương Thanh Hương, Ths Phạm Thái Sơn, BS Vũ Quỳnh Nga- NXB Y học, giá 67000(năm 2004)
Nếu kiếm được quyển hướng dẫn đọc điện tim của khoa C9 - BV 103- giáo trình giảng dạy sau đại học thì càng tốt(quyển này mình có thông qua 1 người bạn,sách in năm 1989 cũng cũ và mình cũng không thấy có trên thư viện hoặc quán photo)
Bước đầu ban chỉ cần những tài liệu trên đã, sau này khi bạn đã thạo về ECG rồi thì sẽ mở rộng tìm hiểu thêm các tài liệu nước ngoài. Sau khi có đủ tài liệu bạn cần xác định thời gian cho việc học nó, bạn đừng nên đầu tư quá nhiều thời gian cho nó vì thực ra khi thi thầy chỉ hỏi cơ bản về nó thôi nói chung là cũng ít thôi vì ECG là dành cho đối tương chuyên khoa cơ. Còn nếu bạn xác định bạn thực sự thích học và muốn học nó thì có lẽ bạn cần tranh thủ những thời gian rảnh khác để học nó mà đừng ảnh hưởng tới thời gian học các môn khác.Vì nếu bạn dành cho nó quá nhiều thời gian bạn sẽ thiếu thời gian học các môn khác hoặc kiến thức khác, rồi khi thi thầy lại hỏi ít về nó vậy là không ổn.
Cách học ECG:
Trước khi bước vào học nó bạn cũng cần phải xác định là: Ban đầu bạn chỉ học những cái cơ bản trước đã, lúc đầu chưa biết gì thì bạn phải chấp nhận đã tức là chấp nhận các tiêu chuẩn ECG của từng nội dung. Ví dụ người ta bảo đặc điểm của rung nhĩ trên ECG là:
Mất sóng P thay bằng sóng f, quan sát sóng f rõ trên V1, V2
Phức bộ QRS không đều về biên độ(tức là các R cao thấp khác nhau) và tần số(các khoảng RR dài ngắn khác nhau)
Thì bạn phải chấp nhận 2 tiêu chuẩn của rung nhĩ trên đã đừng vội đặt ra câu hỏi là tại sao như thế, cơ chế như thế nào. Bởi lẽ là điện tim là môn học giống như hình thái tức là m phải nhận dạng đc các sóng, nhận dạng đc các tiêu chuẩn trên hình vẽ(bản điện tim). Do đó quan trọng là bạn phải biết sóng f nó như thế nào trên bản điện tim, phải biết QRS nó không đều về biên độ và tần số thì thể hiện trên ECG là nó như thế nào. Những cái đó mới là quan trọng vì nó là mục tiêu đặt ra mà. Sau khi bạn thành thạo nó rồi, bạn chỉ cần nhìn qua bản điện tim là đã có thể biết đc rung nhĩ rồi thì lúc đó b đi sâu vào tìm hiểu thêm cơ chế nó như thế nào, rồi các trường hợp đặc biệt như rung cuồng nhĩ, rung nhĩ trong các trường hợp có blọc nhĩ thất....
Các bước:
Bước 1: Xác định các tiêu chuẩn điện timTrước hết bạn cần đọc qua 1 số vấn đề đại cương về ECG như cách mắc các chuyển đạo, các sóng điện tim và giá trị bình thường của nó, tới đây bạn sẽ rất khó nhớ đc các giá trị bt của nó không sao cả cứ từ từ rồi sẽ nhớ lúc mới đọc thế này bạn không cần thiết phải ngồi để học thuộc các trị số này, cứ kệ nó đi qua quá trình bạn thực hành nhiều bạn sẽ nhớ đc thôi chứ giờ mà ngồi học thuộc các trị số này thì chỉ nhớ đc một lát sau lại quên mất
Sau khi đã đọc xong các vấn đề đó bạn cần vạch ra các nội dung mà mình sẽ học lần lượt, theo tôi bạn cần học một số vấn đề chính trước gồm:
- Cách ước lượng trục điện tim
- Cách tính tần số tim
- Rung nhĩ, cuồng nhĩ
- Ngoại tâm thu nhĩ, NTT thất
- Nhịp nhanh kịch phát trên thất, NNKP thất, rung thất
- Các loại block
- Dày nhĩ, dày thất
- Nhồi máu cơ tim
- Nhiễm độc digitalis
- Tăng Kali, giảm kali
- HC W-P-W, HC L-G-L
Với mỗi nội dung trên bạn cần vạch ra các tiêu chuẩn của nó một cách ngắn gọn thôi. Vấn đề này trong quyển hướng dẫn đọc điện tim nói rất chi tiết và dài, lan man không thể nào mà nhớ nổi còn trong giáo trình điện tim của khoa C9 -viện 103 thì nói rất ngắn gọn mà vẫn đủ rất dễ nhớ. Tôi cũng đã tóm gọn nó lại trong tài liệu hướng dẫn đọc điện tim đã post lên diễn đàn bạn có thể tham khảo. Mỗi nội dung bạn cần vạch ra các tiêu chuẩn chính, điều này rất quan trọng đấy chứ viết dài dòng lan man như quyển HD đọc ECG của Trần Đỗ Trinh thì rất khó mà nhớ
Ví dụ: Rung nhĩ trên ECG có 2 tiêu chuẩn
Mất P thay bằng f, thấy rõ sóng f trên V1, V2
QRS không đều về biên độ tức là R cao thấp khác nhau, không đều về tần số tức là khoảng RR dài ngắn khác nhau
Sau khi vạch ra được các tiêu chuẩn rồi bạn sang bước 2:
Bước 2: Thực hành
Lúc này bạn sử dụng quyển bài tập điện tim. Bạn cần học từng nội dung một cho tới khi thành thạo nó. Bạn tìm hết trong quyển bài tập ECG các bài tập có nội dung bạn học ví dụ bạn học về rung nhĩ, bạn hãy xem phần kết luận xem những bài tập nào có rung nhĩ bạn đánh dấu lại. Sau đó bạn xét từng bài tập đó. Bạn đối chiếu từng tiêu chuẩn ECG đã vạch ra vào bản điện tim đó.
Ví dụ bạn xem trong bản điện tim đó sóng f như thế nào và người ta bảo là xem trên V1, V2 rõ vậy bạn hãy xem nó trên 2 chuyển đạo này. Sau đó xem QRS không đều về biên độ và tần số là như thế nào. Cứ như vậy hết bài tập này tới bài tập khác chỉ chuyên về rung nhĩ mà thôi chứ không để ý tới nội dung khác
Sau khi cảm thấy nhận dạng được rồi thì có thể không xem đáp án trước mà tự đọc bất kỳ bài tập nào tìm xem trong bản điện tim đó có rung nhĩ không nhớ là chỉ xác định xem có rung nhĩ hay không thôi mà không chú ý nội dung khác
Cứ như vậy hết nội dung này tới nội dung khác.
Sau khi bạn học hết các nội dung rồi giờ bạn có thể bước sang bước 3
Bước 3: Hoàn chỉnh
Bước này là bước đọc tổng hợp tức là bạn xem từng bài tập một và tự đọc tất cả những gì thấy được ở bản điện tim đó sau đó đối chiếu với kết luận xem mình đúng sai cái gì và nếu thấy mình thiếu cái gì thì phải xem ngay lại nội dung các tiêu chuẩn của cái đó.
Ví dụ trong 1 bài tập có đủ cả rung nhĩ, dày nhĩ, block, thiếu máu cơ tim nhưng bạn tư đọc sau đó đối chiếu kết luận thì thấy mình thiếu kết luận thiếu máu cơ tim, lúc này lại xem kết luận nó bảo là thiếu máu như thế nào và đối chiếu vào bản điện tim đó xem nó như thế nào. Làm thế là bạn lại tự ôn lại một nội dung rồi. Cứ thế bạn làm từ bài tập 1 tới 100, làm đi làm lại có thể hôm nay bạn đã đọc bài tập đó rồi nhưng vài ngày sau bạn lại làm lại bài tập đó để củng cố.
Sau một thời gian bạn cảm thấy đã có kiến thức về ECG rồi lúc này bạn bắt đầu đi vào nghiên cứu sâu và tìm hiểu cơ chế của nó sẽ cho bạn hiểu đầy đủ hơn về từng nội dung và giúp bạn có kiến thức sâu hơn.
Đó là pp học ECG của mình có thể các bạn có pp riêng hiệu quả hơn. Cũng mong mọi người cùng chia sẻ. Chúc các bạn thành công!
Cre: Dioxin -HVQY
