CẢNH BÁO: Tắc ruột do Bã Thức ăn.
02 trường hợp/ Tuần
==========================
Bs. Nguyễn Ngọc Đan
TẮC RUỘT DO BÃ THỨC ĂN
1. Tắc ruột do bã thức ăn là gì?
☘️ Tắc ruột là tình tràng ngừng trệ sự lưu thông của dịch tiêu hoá và hơi trong lòng ruột. Dẫn đến sự ứ trệ dịch tiêu hoá trong lòng ruột ở phía trên chỗ tắc, làm cho người bệnh bị nôn, đau bụng, bí trung đại tiện.
☘️ Bã thức ăn (Bezoars) là một khối thức ăn không tiêu hoá được, chúng bị vón cục lại trong dạ dày rồi di chuyển xuống ruột non, tạo thành một cái ‘Nút” gây tắc ruột.
☘️ Bã thức ăn thường gặp nhất là chất xơ (măng, quả hồng, mít, cam, ổi..), ngoài ra cũng có thể là là lông tóc ( Bệnh nhân rối loạn tâm thần)
2. Triệu chứng của tắc ruột do bã thức ăn
☘️ Đau bụng: Bệnh nhân thường đau bụng thành từng cơn, giữa các cơn đau bệnh nhân dễ chịu hơn
☘️ Nôn: Nôn ra thức ăn cũ, dịch tiêu hoá. Nguyên nhân nhà do dịch thể trong lòng ruột bị ứ trệ lại phía trên chỗ tắc.
☘️ Bí trung đại triện: Bệnh nhân không trung tiện và đại tiện được
☘️ Bụng chướng: Bụng chướng hơi, và có xu hướng tăng lên nếu không được điều trị. Tuy nhiên một số trường hợp vị trí tắc ở cao (gần dạ dày) bụng chướng ít hoặc thậm chí không chướng.
☘️ Các xét nghiệm giúp chẩn đoán: Một số xét ngiệm hỗ trợ chẩn đoán bệnh như: Chụp Xquang bụng không chuẩn bị, Siêu âm bụng, Chụp cắt lớp vi tính bụng
3. Tắc ruột do bã thức ăn hay gặp ở những đối tượng nào?
Tắc ruột do bã thức ăn thường gặp sau khi ăn các chất xơ, dai khó tiêu hoá như: măng khô, mít, quả hồng, cam, lông tóc…Thường gặp trên những đối tượng sau:
☘️ Người già, răng kém không nhai được kỹ đồ ăn
☘️ Sau cắt dạ dày, làm cho khả năng nhào trộn, tiêu hoá thức ăn của dạ dày kém đi
☘️ Giảm acid dịch vị ( viêm teo dạ dày, dùng thuốc giảm tiết dịch vị kéo dài) dẫn điến chức năng tiêu hoá thức ăn kém
☘️ Viêm tuỵ mạn, suy tuỵ gây sụt giảm lượng Enzim tiêu hoá thức ăn
☘️ Bệnh nhân tâm thần, tự ăn lông, tóc.
4. Tắc ruột do bã thức ăn nguy hiểm không?
Trong tắc ruột, đoạn ruột ở phía trên chỗ tắc bị giãn căng do ứ đọng dịch tiêu hoá và hơi. Mức độ ứ trệ có xu hướng ngày càng nặng lên nếu không được điều trị. Sự ứ trệ trong các các quai ruột gây ra các cơn đau, tình trạng nôn mửa, phát triển vi khuẩn trong lòng ruột… Từ đó gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
☘️ Mất nước điện giải, có thể dẫn đến suy thận, Shock: mạch nhanh, huyết áp tụt, li bì, lơ mơ thậm chí hôn mê.
☘️ Nhiễm trùng nhiễm độc toàn thân: do vi khuẩn phát triển trong lòng ruột tiết ra nhiều độc tố, lan tràn vào đường máu.
☘️ Trong một số trường hợp có thể dẫn đến hoại tử các quai ruột gây thủng ruột, vỡ ruột. Đây là biến chứng nặng nề, có tỷ lệ tử vong cao.
5. Điều trị như thế nào
☘️ Khi bã thức ăn còn nằm trong dạ dày: có thể tiến hành nội soi qua đường miệng để gắp bã thức ăn
☘️ Khi bã thức ăn di chuyển xuống ruột non gây tắc ruột thường cần phải phẫu thuật lấy bỏ bã thức ăn, lấy lại sự lưu thông bình thường của đường tiêu hoá.
6. Cách phòng tránh tắc ruột do bã thức ăn
Chế độ ăn uống, sinh hoạt tốt giúp phòng tránh hiệu quả tắc ruột do bã thức ăn, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao: gười cao tuổi, răng kém, sau cắt dạ dày…
☘️ Thức ăn phải nấu chín, ninh nhừ…
☘️ Cần uống đủ nước, trung bình 1,5- 2l nước/ngày
☘️ Chế độ ăn bổ sung các loại rau xanh, mềm, có độ nhớt: ra đay, mùng tơi, đậu bắp…giúp hệ tiêu hoá lưu thông thuận lợi
☘️ Ăn chậm, nhai kỹ, tránh thói quen ăn quá nhanh, nhai không kỹ là một trong những nguyên nhân dẫn đến nguy cơ gây tắc ruột do bã thức ăn.
☘️ Không nên nuốt những thức ăn dai, cứng như gân, sụn để tạo thành nhân cho thực phẩm khác kết dính, vón cục hay ăn trái cây (như nhãn, vải, táo) mà nuốt luôn cả hột.
☘️ Hạn chế các loại thực phẩm có nhiều chất tanin như: hồng ngâm, xoài xanh, ổi… và thức ăn có nhiều chất bã xơ như măng, mít…
