HIỂU ĐÚNG VỀ BÁC SĨ
================
Trong mắt những người bình thường, bác sĩ trông rất oai, họ nắm trong tay những phép thuật bí ẩn và đầy cảm hứng. Nhưng trong mắt những người làm ngành y, bác sĩ chẳng có gì huyền bí, công việc của họ có những đặc thù rất riêng, hôm nay tôi sẽ nói sâu về từng chuyên khoa.
? PHẪU THUẬT CHỈNH HÌNH
Phòng mổ chỉnh hình ngập tràn tiếng leng keng, tiếng máy khoan, giống hệt như cửa hàng thợ rèn. Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình mồ hôi đầm đìa trong bộ quần áo chì rất nặng. Họ là những người to, khoẻ, bàn tay của người thợ rèn. Nếu tình huống khó của của các chuyên khoa khác là mạch máu bị tổn thương và khối u khổng lồ xâm lấn xung quanh, thì tình huống khó của phẫu thuật chỉnh hình là gãy vít. Phẫu thuật chỉnh hình là chuyên khoa mổ đêm nhiều nhất. Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình thường xuyên phải làm ngoài giờ, đang ngủ ở nhà cũng bị gọi dậy, nên quy định “làm việc 8 giờ mỗi ngày và 40 giờ mỗi tuần” không thể thực hiện được. Khả năng đáp ứng giường chiếu của bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình thấp nhất, họ bị quy là mắc chứng yếu sinh lí, tỉ lệ li hôn cao nhất trong các chuyên khoa. Đứng ở góc độ kinh tế y tế, phẫu thuật chỉnh hình là chuyên khoa mang lại lợi nhuận cao nhất, thống trị ở đỉnh cao trong chuỗi vật tư thiết bị y tế.
? PHẪU THUẬT THẦN KINH
Ở các nước phát triển, bác sĩ phẫu thuật thần kinh nằm trong nhóm thu nhập cao nhất, là một trong số ít người có thể ngồi mổ, trông có vẻ rất nhàn nhã, sướng như vua, nhưng kì thực họ phải ngồi im và không cử động trong nhiều giờ, vì ca mổ rất tinh tế. Bác sĩ phụ mổ cũng phải ngồi im, trông nhàn nhã, nhưng thực ra rất bận rộn. Ngoại thần kinh cũng là chuyên khoa thường xuyên phải làm thêm giờ.
? PHẪU THUẬT TIÊU HOÁ
Đây là chuyên khoa cũ của tôi, có lẽ là chuyên khoa vất vả nhất, mệt mỏi và căng thẳng nhất, sau mổ bệnh nhân chưa đánh hơi được thì bác sĩ ăn ngủ chưa yên, thường phải mất 3 ngày sau mổ. Câu hỏi thường trực khi đến giường bệnh là “đã đánh hơi được chưa?”. Với những phẫu thuật ống tiêu hoá, chán nản nhất là tiếp xúc với phân, mùi phân cả buổi đã đành, mổ xong chỉ lo bị “xì” thì vô cùng phức tạp, bản chất công việc của bác sĩ phẫu thuật ống tiêu hoá chính là “thông cống”, tức là ruột bị tắc nên phải làm cho thông. Bác sĩ hậu môn trực tràng phải có ngón tay vàng. Phẫu thuật tạng đặc như gan, mật, tuỵ, cái khó nhất là sự không trong suốt, ẩn sâu phía dưới có rất nhiều mạch máu, đường mật và ống tuỵ, đó là những thành phần thực sự khó cần được bảo vệ tránh làm tổn thương, phẫu thuật viên thực sự giống như đứa trẻ chơi trò khảo cổ học.
? PHẪU THUẬT TIẾT NIỆU
Phẫu thuật tiết niệu cũng là chuyên khoa cũ của tôi, đây là lĩnh vực phát triển nhanh nhất, nội soi, phẫu thuật nội soi, ghép thận đều là những lĩnh vực đi trước các chuyên khoa khác, chẩn đoán trước mổ hầu hết là chính xác. Ngày nay có robot tự động, giống như chắp cánh cho việc chẩn đoán và điều trị, bác sĩ phẫu thuật chủ yếu điều khiển hệ thống và vận hành, công việc bóc tách và khâu các bộ phận của đường bài xuất trở nên dễ dàng hơn. Tiết niệu thường rất ít mổ cấp cứu. Ngoài ra, tiết niệu có xu hướng độc lập, ít liên quan đến những bộ phận quan trọng khác, nên ít gặp tai biến trong và sau mổ, quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân thường không quá căng thẳng. Nếu như phẫu thuật ống tiêu hoá là thông cống, thì nước tiểu sạch hơn nhiều, phẫu thuật tiết niệu giống như thợ sửa đường ống nước trong hộ gia đình. Tuy nhiên, phẫu thuật tiết niệu là một chuyên khoa khó nếu không có năng khiếu, đòi hỏi bác sĩ phải làm việc rất chăm chỉ, hơn nữa chuyên khoa này phù hợp với nam giới.
? PHẪU THUẬT MẠCH MÁU
Cũng từa tựa như tiết niệu, phẫu thuật mạch máu chủ yếu tập trung vào sửa chữa đường ống, chỉ khác là tiết niệu thì sửa đường ống nước còn mạch máu thì sửa đường ống dẫn dầu, nguy cơ tai biến của phẫu thuật mạch máu thì tương đối cao. Phẫu thuật mạch máu cũng thường xuyên phải làm thêm giờ.
? PHẪU THUẬT TIM
Đây là phẫu thuật khó nhất, cần sử dụng kính lúp và kính vi phẫu, chỉ có phẫu thuật tim, phẫu thuật thần kinh và nhãn khoa là ba lĩnh vực đòi hỏi sự tinh tế cao nhất, các thao tác thường phải thực hiện qua kính vi phẫu.
? PHẪU THUẬT VÚ
Đây là chuyên khoa sạch sẽ nhất, hợp vệ sinh, có nhiều bệnh nhân nữ trẻ tuổi. Bác sĩ phẫu thuật vú giống như một đầu bếp, cũng giống như thợ chạm khắc tinh xảo, mỗi tác phẩm đòi hỏi sự tao nhã.
? PHẪU THUẬT SẢN PHỤ KHOA
Đây là chuyên khoa ngoại có nhiều bác sĩ nữ nhất, bề ngoài bác sĩ có vẻ dịu dàng, da trắng và xinh đẹp, nhưng sự thực bác sĩ phẫu thuật sản phụ khoa như vận động viên chạy marathon, mỗi khi có chỉ định mổ đẻ là họ chạy, chưa kể các thao tác phẫu thuật lấy thai phải rất nhanh và rất mạnh mẽ. Đây là chuyên khoa được công nhận mệt mỏi nhất. Bác sĩ sản khoa cũng phải thường xuyên làm việc ngoài giờ, theo dõi cuộc đẻ rất lâu, đẻ không được phải nhanh chóng chuyển mổ. Nếu như bác sĩ sản khoa thường xuyên nhìn thấy niềm vui cuộc sống, thì bác sĩ phụ khoa lại đối diện với nỗi buồn tận cùng của cuộc sống khi bệnh nhân ung thư hệ sinh dục.
? BỎNG VÀ PHẪU THUẬT TẠO HÌNH
Bỏng và phẫu thuật tạo hình là hai chuyên khoa trực thuộc, có sự giao thoa với khoa da liễu. Khoa bỏng chủ yếu điều trị bỏng độ I và độ II thông thường, bỏng độ III trở lên cần phải phẫu thuật tạo hình. Phẫu thuật thẩm mĩ có đối tượng bệnh nhân tương đối trẻ, chủ yếu là nữ, có điều kiện kinh tế.
? GÂY MÊ HỒI SỨC
Cuộc đời bác sĩ gây mê hầu như không nhìn thấy ánh mặt trời, họ phải đi làm từ rất sớm và trở về nhà rất muộn, thường làm việc 12 – 15 giờ mỗi ngày, luôn giấu khuôn mặt trong lớp khẩu trang. Gây mê hồi sức là lĩnh vực nguy hiểm nhất, luôn phải làm việc dưới áp lực ca mổ kéo dài, bệnh nhân tụt huyết áp, ngừng tim, bão hoà ôxy thấp; trong khi tim bác sĩ đập nhanh và huyết áp thì liên tục bị tăng.
? NỘI KHOA
Nội khoa bây giờ ngày càng trở nên ngoại khoa. Khối lượng công việc rất nhiều, các khoa thường phải làm tăng ca như tim mạch, tiêu hoa, hô hấp. Nội soi ngày càng phát triển, can thiệp nội soi ở các khoa tiêu hoá và hô hấp ngày càng nhiều. Tim mạch giống như ngoại khoa trong nội khoa, có nhiều ca cấp cứu nặng, xử trí can thiệp cấp cứu nhiều. Bệnh án nội khoa bao giờ cũng rất dày, ghi chép rất nhiều, xét nghiệm rất nhiều.
? KHOA CẤP CỨU – ICU
Là chuyên khoa cực kì quan trọng, bác sĩ vất vả, mệt mỏi, thường mất ngủ cả đêm.
? NHI KHOA
Nhi khoa chẩn đoán khó, khám ít, dùng thuốc phải thận trọng, áp lực công việc cao, điều trị ít nhưng tư vấn thì nhiều, suốt ngày nghe trẻ khóc và phải dỗ trẻ nên mệt mỏi.
? NHÃN KHOA
Con mắt được ví như vàng. Nhãn khoa ít trường hợp cấp cứu khẩn cấp, rủi ro thấp, hầu hết ca mổ là tiểu phẫu, thời gian mổ ngắn, ít cần các máy móc phụ trợ nên có thể tiến hành dễ dàng. Khúc xa là chuyên khoa nhiều bác sĩ ưa thích, vì thao tác nhanh, ít rủi ro, nhiều bệnh nhân, kiếm được nhiều tiền nhờ bán kính. Đục thủy tinh thể là chuyên khoa thứ hai, bệnh nhân rất nhiều, chủ yếu ngoại trú, bác sĩ và bệnh nhân ít mâu thuẫn, tốc độ nhanh, hiệu quả tức thì nên bệnh nhân rất thích. Đáy mắt là chuyên khoa quan trọng nhất, kĩ thuật cao và tinh tế, học thuật cao, đánh giá một bệnh viện mắt phải nhìn vào sự phát triển của khoa đáy mắt. Bác sĩ nhãn khoa đòi hỏi kĩ năng cao, tính cẩn thận, sự chính xác, kiên trì, tỉ mỉ trong phẫu thuật.
? UNG BƯỚU
Chuyên khoa ung bướu đòi hỏi bác sĩ phải có năng lực toàn diện, kiến thức tổng quát rộng và sâu, nhịp độ công việc chậm rãi, khám bệnh phải đọc hồ sơ bệnh án cũ rất nhiều. Bệnh nhân ung thư thuộc mọi tầng lớp xã hội, mối quan hệ bác sĩ bệnh nhân thường hài hoà, bác sĩ hầu như không bị bệnh nhân đánh hay mắng chửi.
? ? ?
P/s: Bài viết này tôi không nói về bác sĩ Xquang, bởi tôi đã có một bài riêng, nên không nhắc lại. Còn một số lĩnh vực khác, như tai mũi họng, răng hàm mặt, tâm thần, phục hồi chức năng tôi cũng không viết vì sợ bài sẽ dài quá. Đến hôm nay, Trung tâm Nghệ thuật Art Station do tôi và những người bạn thành lập, đang quá ít người quan tâm, nên tôi xin bạn đọc ai chưa like hãy ghé qua page và like trang, để lan toả giúp tôi những ý tưởng tốt đẹp hơn cho trẻ em. Xin cám ơn!
Bs Trần Phúc
