[ Đọc X Quang Phổi theo tuần tự ABCDEF ]
Có khi nào bạn CẦM X QUANG PHỔI TRONG TAY VÀ TỰ HỎI: Mình đọc gì bây giờ? Mình tìm gì trên đó? Nó có bất thường gì không? Không biết mọi người thế nào, riêng tôi cảm thấy vấn đề này rất thường. Thường đến nỗi, từ X quang phổi là một XÉT NGHIỆM THƯỜNG QUY MÀ MỖI BÁC SĨ ĐA KHOA NÀO CŨNG CÓ THỂ ĐỌC ĐƯỢC, chính điều đó làm tôi e ngại khi cầm X quang phổi trong tay và tự hỏi: Mình đọc được X quang phổi không?
Vậy chúng ta hãy tự tạo cho mình một nề nếp, một phương pháp hay một thói quen cụ thể và hữu ích khi thực hành việc đọc XQ phổi.
Đây là bài viết MANG TÍNH CHẤT THAM KHẢO VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP ĐỌC X QUANG PHỔI ( không bàn luận về cách nhận biết tổn thương trên X quang, các bạn tự trang bị kiến thức nền này nha)
NỘI DUNG:
Các bạn chỉ việc trả lời 2 câu hỏi:
1.X quang phổi thẳng, nghiêng cho ta được những thông tin gì?
2.Trình tự đọc thế nào cho nó hợp lý?
- Trả lời câu hỏi thứ nhất:
X quang phổi thẳng cho ta thông tin về lồng ngực, phổi, màng phổi và trung thất ( đặc biệt tim). X quang phổi nghiêng có thể cho ta những thông tin mà trên X quang phổi thẳng chưa rõ ràng như về vị trí tổn thương theo chiều trước sau. Tại sao chúng ta phải trả lời câu hỏi này? Nó cho chúng ta biết được khi nào ra chỉ định ( ngoại trừ làm xét nghiệm thường quy).
- Trả lời câu thứ hai:
Đối với X quang phổi thẳng: ta có một phương pháp nhớ trình tự đọc khá đơn giản ABCDEF
A: Airway xem đường dẫn khí cụ thể là khí quản có cách đều 2 đầu xương đòn không?
B: Bones xem lồng ngực với xương sườn, đòn có bị gãy không?
C: Cardiomediastinal silhouette liên quan trung thất thất và tim: chỉ số tim, các cung và hướng tim
D: Diaphragm xem xét cung vòm hoành: vòm hoành rõ không? Độ cong vòm hoành? Sự liên tục vòm hoành?
E: Expanded lung đánh giá cả màng phổi và nhu mô phổi
F: Foreign object ngoại vật có thể nhìn thấy trên X quang
Đối với X quang phổi nghiêng:X quang phổi nghiêng trái thường được thực hiện nếu bác sĩ không phân biệt phải và trái.
A . Đánh giá tổn thương có thể xuất hiện trong 3 khoang trung thất:
Trung thất trước ( giữa xương ức và bề mặt thất của tim) : Big white ( tim to) + 5 T ( tuyến giáp, tuyến ức, động mạch chủ ngực, u quái và lymphoma ác)
Trung thất giữa ( từ bề mặt tâm thất của tim đến trước bề mặt cột sống): black hole, phì đại hạch
Trung thất sau ( bề mặt cột sống trở về sau): tổn thương liên quan thần kinh
B .Đánh giá 3 khoảng sáng quan trọng: khoảng sáng sau khí quản, khoàng sáng sau xương ức, khoảng sáng sau tim
Tài liệu tham khảo:
1. what to look for on a chest x-ray ? Medscape
2. 10 Tips for Evaluating a Lateral Chest Film _EMRA
NOTE: Nếu mới học X quang thì cứ "bước từng bước - step by step" cho vững đi đã, ngon lành rồi mình sẽ...chạy, sẽ lăn lê, sẽ bò trườn đủ kiểu, yên tâm! Sau này làm lâm sàng thì chỉ cần nhìn vào phim là đoán bệnh được rồi, tuy nhiên lâm sàng là quan trọng nhất nhé. Hãy nhớ đừng nhìn vào X quang rồi chuẩn đoán bệnh.
BSNT Nguyễn Huy Thông
Zalo 0336644727
