CA LÂM SÀNG U VÀNG THỂ CỦ
----
?Xin mời các anh chị đồng nghiệp chẩn đoán cùng em ca bệnh này với ạ:
☘️BN nam, 40 tuổi. Nghề nghiệp: Nông dân. Tiền sử Tăng mỡ máu (XN mỡ máu thấy Cholesterol thường xuyên > 11 mmol/l; Triglycerid max: 30mmol/l)
Cách đây khoảng 8 năm BN xuất hiện các tổn thương trên da, lúc đầu chỉ là các nốt ban đỏ bằng với mặt da, ấn vào đau. Sau đó các tổn thương to tăng dần, nhưng ấn không đau nữa. Đợt này BN thấy các tổn thương to nhiều hơn, ảnh hưởng nhiều về mặt thẩm mĩ nên đến BV HV khám và làm cận lâm sàng.
☘️Gia đình BN không ai có tổn thương giống như vậy.
P/S: Hình ảnh tổn thương trong bài viết e đã xin phép bệnh nhân cho sử dụng rồi ạ.
----
ĐÁP ÁN
? Tiếp tục cho ca bệnh ngày hôm qua e đăng fb. Dưới sự giúp đỡ của các đồng nghiệp chuyên ngành Da liễu và Giải phẫu bệnh cuối cùng chúng ta đã có câu trả lời chính xác cho ca bệnh với nhiều sẩn cục đã dòng dã theo BN suốt 8 năm như vậy?
?Mặc dù ca này không phải là khó với ac làm trong chuyên ngành da liễu, tuy nhiên với bs Khớp như e thì e lại thấy rất là hay. Cũng giống như rất nhiều đồng nghiệp khác, lúc đầu mới tiếp xúc e nghĩ tổn thương này là hạt tophi, là bị GÚT. Nhưng khi chụp XQ bàn tay và xem xét nghiệm máu xong thì e biết đây không phải là hạt tophi. Vậy nó là cái gì. Để làm rõ hơn chẩn đoán cho BN e đã quyết định cho BN đi cắt 1 cục sẩn và làm GPB. Thật may mắn cho em khi đã được các đồng nghiệp trong chuyên ngành GPB hỗ trợ đọc nhanh nhất có thể cho ca bệnh này?
?Chẩn đoán cuối cùng: U vàng thể củ (Tuberous xanthomas)
?Một lần nữa e xin cảm ơn các ac và xin được để kết quả GPB ở đây để ac và các bạn cùng xem ạ.
-----
TOÀN BỘ CA LÂM SÀNG
?8 năm sống chung với các u cục nam bệnh nhân được chẩn đoán: U vàng thể củ
?Nam bệnh nhân 40 tuổi đến Bệnh viện đa khoa Hùng Vương khám vì xuất hiện các sẩn cục trên da từ khoảng 8 năm nay.
Tình trạng bệnh nhân khi vào viện: Bàn tay, bàn chân bệnh nhân có các sẩn cục đa hình thái, đa kích thước 1-3cm, mật độ chắc, xuất hiện ở khớp mặt duỗi các ngón tay, chân, ấn không đau
? Bệnh nhân có tiền sử: Viêm gan B chưa điều trị; Gia đình không ai mắc bệnh liên quan và không ai có tổn thương giống như bệnh nhân.
Khoảng 8 năm nay BN thấy da vùng bàn tay, bàn chân, gối 2 bên xuất hiện các sẩn cục kích thước nhỏ, lúc đầu màu đỏ, bằng phẳng với bề mặt da, ấn vào có đau ít. Sau đó các sẩn này tăng dần kích thước và nổi gồ trên bề mặt da nhiều, nhưng không đau.
Bệnh nhân đã đi khám và thấy có mỡ máu, acid uric cao nên được điều trị theo hướng: Gút, rối loạn mỡ máu. Tuy nhiên sau điều trị tình trạng các sẩn cục vẫn to lên và xuất hiện nhiều hơn nên BN đã đến Bệnh viện đa khoa Hùng Vương thăm khám.
Bệnh nhân được thực hiện đầy đủ các cận lâm sàng cần thiết: xét nghiệm máu, siêu âm phàn mềm, chụp xquang, cắt lọc tổn thương và làm giải phẫu bệnh, qua các kết quả CLS bệnh nhân được chẩn đoán: U vàng thể củ (Tuberous xanthomas)
?Vậy, u vàng thể củ là bệnh gì?
U vàng là sự lắng đọng lipid khu trú ở da, biểu hiện dưới dạng sẩn, mảng hoặc nodules trên da. U vàng ở da có thể vô căn hoặc là dấu hiệu của rối loạn lipid máu nguyên phát (có tính di truyền), tăng lipid máu thứ phát (do bệnh toàn thân hoặc thuốc). Các thể lâm sàng u vàng ở da bao gồm:
• U vàng thể phát ban (Eruptive xanthomas)
• U vàng thể phẳng (Plane xanthomas), bao gồm u vàng mi mắt (xanthelasma)
• U vàng thể củ (Tuberous xanthomas)
• U vàng ở gân (Tendinous xanthomas)
• U vàng thể sùi (Verruciform xanthomas)
? U vàng thể củ, thể gân, và thể phát ban thường liên quan đến rối loạn lipid máu di truyền hoặc mắc phải. Khi nồng độ lipoprotein trong huyết thanh tăng đáng kể, tăng vận chuyển lipoprotein qua các mao mạch trung bì, các đại thực bào ăn lipid tạo thành các tế bào chứa lipid có thể quan sát dưới kính hiển vi điển tử.
? Về xét nghiệm máu: tăng cholesterol máu: Cholesterol, Triglycerid, LDL
? Về Mô bệnh học: Nhiều tế bào bọt. Thâm nhiễm viêm nhẹ cũng có thể có mặt. Xanthomas củ cũ có thể biểu hiện tăng nguyên bào sợi và lắng đọng collagen.
• Tổn thương này cần được phân biệt với: hạt thấp, hạt tophi, u hạt hình vòng dưới da và hồng ban nổi cao dai dẳng.
? Về điều trị:
- Tại chỗ: loại bỏ tổn thương, cải thiện vấn đề thẩm mỹ.
- Toàn thân: điều chỉnh các rối loạn chuyển hóa lipid, nhằm giảm tái phát và hạn chế các biến chứng do tăng lipid máu gây nên: biến chứng tim mạch, viêm tuỵ. Điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống.
Các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân khi cơ thể có những bất thường cần đến bệnh viện khám sớm để kịp thời điều trị.
Tài liệu tham khảo:
1. https://dalieu.vn/u-vang-o-da-cutaneous-xanthomas-d2659.html
2. https://www.uptodate.com/contents/cutaneous-xanthomas?search=tuberous%20xanthomas&source=search_result&selectedTitle=1~6&usage_type=default&display_rank=1
3. https://emedicine.medscape.com/article/1103971-treatment
-------------------------
?BỆNH VIỆN ĐA KHOA HÙNG VƯƠNG
