Tui không phải bác sĩ, nhưng là một MetaChef học food tech nên từng đọc các tài liệu về sinh lý học và dinh dưỡng lâm sàng. Sau khi xem bài viết của vị "bác sĩ" trong ảnh, mình thấy có một số điểm diễn giải quá mức so với bằng chứng khoa học hiện nay.
1️⃣ Insulin không phải là “trung tâm vũ trụ” của nội tiết mà chỉ là một trong rất nhiều hormone tham gia điều hòa chuyển hóa năng lượng. Cân nặng, khả năng sinh sản hay nội tiết tố sinh dục chịu ảnh hưởng đồng thời của: Leptin, cortisol, ghrelin (liên quan stress, giấc ngủ, đói no). Estrogen, progesterone, LH, FSH (điều hòa buồng trứng). Gen di truyền, bệnh nền, mức vận động. Và cả tình trạng viêm mạn tính, gan nhiễm mỡ, kháng insulin. Vì thế, nói rằng “kiểm soát insulin là giành lại quyền kiểm soát nội tiết” là một khẳng định chém gió, không phản ánh đúng tính phức tạp của hệ nội tiết.
(Guyton & Hall Textbook of Medical Physiology, 15th ed. The Endocrine Society Clinical Practice Guidelines, 2022.)
2️⃣ “Cơm trắng, bún, phở là đường” sai về mặt sinh hóa. Tinh bột trong cơm, bún, phở không phải là đường đơn (glucose, fructose, sucrose). Chúng là carbohydrate phức, cần được enzyme tiêu hóa phân rã dần mới tạo ra đường đơn. Tốc độ này phụ thuộc vào chỉ số GI (Glycemic Index) và GL (Glycemic Load) tức là không thể gom hết vào một nhóm “đường xấu” như trong bài gốc. Cơm trắng có GI khoảng 70–75, bún phở dao động 50–65, thấp hơn rất nhiều so với đường tinh luyện (GI = 100). Khi ăn cùng chất xơ, đạm, chất béo, tốc độ tăng đường huyết càng chậm. Chính vì vậy, không cần phải “cắt bỏ hoàn toàn tinh bột”, mà chỉ cần điều chỉnh khẩu phần và kết hợp hợp lý.
(Jenkins et al., Am J Clin Nutr, 2002: Glycemic index of foods and its physiological basis. ADA (American Diabetes Association) Guidelines 2024.)
3️⃣ Cắt tinh bột quá mức có thể gây thiếu vi chất. Tinh bột phức (gạo, ngũ cốc, khoai củ) cung cấp: Vitamin nhóm B (B1, B3, B6). Khoáng như magie, mangan. Và là nguồn năng lượng bền cho hoạt động cơ bắp, não bộ. Cắt bỏ gần như hoàn toàn tinh bột như bài viết khuyên có thể dẫn đến: Mệt mỏi, rối loạn kinh nguyệt (vì thiếu năng lượng nền). Giảm hiệu suất nhận thức. Táo bón do thiếu chất xơ hòa tan. Bạn hoàn toàn có thể kiểm soát đường huyết ổn định với khẩu phần gồm: cơm + rau xanh + nguồn đạm + chất béo lành mạnh với tỷ lệ phù hợp thể trạng mà không cần cực đoan hóa vấn đề, không phải cứ “low-carb” hay “no-carb” mới là lành mạnh. Vấn đề là tỷ lệ và chất lượng carbohydrate trong khẩu phần, sao cho ổn định đường huyết mà vẫn duy trì năng lượng, nội tiết và tâm trạng tốt.
Dưới đây là tỷ lệ khuyến nghị thực tế, dựa trên hướng dẫn của WHO, Harvard Healthy Plate, và Hiệp hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ (ADA 2024) đồng thời được điều chỉnh để phù hợp với thể trạng người Việt trưởng thành, hoạt động vừa phải.
Người ăn kiêng nhẹ hoặc ít vận động có thể giảm carb xuống 35–40%, tăng đạm và chất béo tốt tương ứng.
Người tập thể thao, làm việc nặng có thể tăng lên 50–55%, miễn là carb đến từ nguồn lành mạnh (gạo lứt, khoai, yến mạch…).
Ví dụ khẩu phần 1 bữa chính lý tưởng
• Cơm gạo lứt hoặc gạo trắng nấu dẻo: 1 bát nhỏ (~150–180g)
• Thịt/cá/trứng/đậu phụ: 1 phần ~100–150g
• Rau luộc/xào: 2 chén đầy
• Dầu ăn tốt: 1–2 muỗng canh (olive, canola, mè)
• Tráng miệng: 1 loại trái cây tươi có chỉ số GI thấp (táo, cam, ổi…)
Tỷ lệ này giúp duy trì đường huyết ổn định sau ăn, đủ năng lượng cho não và cơ bắp, và bảo vệ nội tiết tố sinh dục (đặc biệt với phụ nữ).
Vì sao không nên cực đoan hóa “cắt tinh bột” : Não cần tối thiểu ~130g glucose/ngày để hoạt động bình thường (WHO). Cắt hoàn toàn carb → cơ thể phải chuyển sang đốt mỡ (ketosis) → dễ gây mệt, táo bón, mất nước, rối loạn hormone. Ở nữ giới, ăn quá ít carb lâu dài có thể gây rối loạn kinh nguyệt, giảm estrogen, rụng tóc, loãng xương sớm. Ở người lao động tay chân, thiếu carb khiến giảm sức bền, dễ chóng mặt, mất tập trung.
Lưu ý quan trọng khi chọn carbohydrate
Ưu tiên: ngũ cốc nguyên cám, gạo lứt, khoai lang, yến mạch, đậu, rau củ.
Hạn chế: đường tinh luyện, nước ngọt, bánh kẹo, cơm chiên, tinh bột tinh chế.
Ăn carb kèm chất xơ, đạm, chất béo tốt → giúp giảm đỉnh insulin, đường huyết lên chậm hơn.
Ăn carb không xấu, ăn đúng loại, đúng lượng, đúng cách kết hợp mới là chìa khóa. Không cần “low-carb cực đoan”, chỉ cần “smart-carb”: chọn tinh bột tốt, ăn kèm rau và đạm, không để no căng hay đói lả.
4️⃣ Về mối liên hệ insulin và buồng trứng
Đúng là ở người mắc PCOS (hội chứng buồng trứng đa nang), kháng insulin có thể làm trầm trọng thêm rối loạn rụng trứng. Nhưng câu “mỗi lần insulin tăng là bạn đang làm hại buồng trứng” thì sai nghiêm trọng.
Insulin tăng tạm thời sau bữa ăn là phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường.
Nếu insulin không tăng, bạn sẽ không thể chuyển hóa được glucose để duy trì sự sống.
Vấn đề nằm ở tình trạng kháng insulin mạn tính, chứ không phải mỗi lần insulin tăng sau bữa ăn.
(Legro et al., N Engl J Med, 2013 – Insulin Resistance in PCOS. WHO: Pathophysiology of Glucose Metabolism (2022).)
Đúng là chế độ ăn ít đường tinh luyện và giàu rau – đạm – chất béo tốt có lợi.
Nhưng đưa insulin thành “kẻ thù” của cơ thể là cách hiểu sai lạc và nguy hiểm.
Cơ thể con người hoạt động nhờ sự cân bằng chứ không phải cực đoan hóa một hormone nào cả.
Mỗi người cần lựa chọn chế độ ăn phù hợp với chuyển hóa, lối sống và tình trạng sức khỏe riêng – không nên nghe theo các lời khuyên mang tính tuyệt đối hóa, dù đến từ người mặc áo blouse.
Bọn lươn y ác sĩ lang băm mạng ác thế nào :
Cơ bản mỗi người là mỗi cá thể độc nhất vô nhị thì làm sao mà có chuyện 1 phương pháp một liều thuốc chữa bệnh cho tất cả !
Mà bản chất cơ thể Con người không phải một thực thể bất biến. Mỗi năm, cơ thể ta đã khác đi rất nhiều so với chính mình của năm trước: khoảng 20 ngàn tỷ tế bào ở nhiều bộ phận liên tục chết đi và được thay mới mỗi ngày, hệ miễn dịch biến động theo môi trường, lối sống, tuổi tác và cả di truyền. Chính vì vậy, không thể tồn tại một “phương pháp chữa bệnh cho tất cả” hay một “liều thuốc thần kỳ” có thể áp dụng vô điều kiện cho mọi người.
Đây là lý do thử nghiệm lâm sàng trở thành bước bắt buộc trong y học hiện đại. Nó giúp kiểm chứng xem một phương pháp điều trị có hiệu quả thật sự không, hiệu quả đó xuất hiện trong nhóm nào, biến thiên ra sao giữa các cá thể, và liều lượng nào là tối ưu nhất.
Paracelsus (1493-1541) ông tổ của độc chất học từng nói: "Dosis sola fecit venenum" tiếng Latin dịch ra nghĩa là "liều lượng tạo nên chất độc" nhắc lại : "Chính liều lượng làm nên chất độc.” Một chất dinh dưỡng, một loại dược thảo hay thậm chí là nước nếu vượt quá ngưỡng an toàn đều có thể trở thành chất độc. Điều này nhắc ta rằng, không thể chỉ dựa vào “cái gì bổ” mà bỏ qua câu hỏi quan trọng hơn: “Liều lượng bao nhiêu thì tốt, bao nhiêu thì hại?” Nó tốt cho việc cải thiện bệnh này nhưng nó lại quá liều gây ra bệnh khác thì liệu bọn chúng có dám nói có đủ trình nói không ? Bây giờ lạm phát thông tin câu like bán hàng nên có quá nhiều người ngộ nhận về "thuốc bổ" như thực phẩm chức năng hay thực phẩm bổ sung thì uống "càng nhiều càng tốt" trong khi thực tế bất cứ khoáng chất vi lượng nào khi hấp thụ quá nhiều overdose cũng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuyến giáp, thượng thận, gan, tim...
Y học bằng chứng (evidence-based medicine) cũng xuất phát từ nhận thức đó. Mỗi nghiên cứu, mỗi thử nghiệm lâm sàng không phải để tìm “thuốc tiên”, mà để từng bước xác định: trong bối cảnh cụ thể, đối tượng cụ thể, liều lượng cụ thể – đâu mới là phương án an toàn và hiệu quả nhất.
Nếu không có quy trình này, chúng ta sẽ chỉ sống trong niềm tin mù quáng, dễ bị dẫn dắt bởi lời đồn, và biến chính cơ thể mình thành nơi thử nghiệm ngẫu nhiên đầy rủi ro. Nên bọn chúng nó chi muốn âm mưu làm thoái hóa sức khỏe nhân loại để kiếm tiền bằng những mỹ từ lừa bịp áp dụng cho tất cả mọi người mọi lứa tuổi thể trạng hoàn cảnh như mấy chữ "Liều Tùy Ý! " "Áp dụng cho tất cả! "
Tất nhiên tôi sẽ không bao giờ đấu lại bọn này vì tôi không hề bán buôn cái gì trên mạng nên sao đủ giàu để như tụi nó nuôi acc clone seeder và chạy quảng cáo boost bài để lan truyền được 😕
