Cầm tờ xét nghiệm Tinh Dịch Đồ, đọc sao cho hiểu?
--------
Chào anh em,
Một tờ giấy với chi chít những con số và thuật ngữ y khoa. Cảm giác hoang mang, lo lắng, thậm chí là sợ hãi khi nhận kết quả Tinh Dịch Đồ là điều hoàn toàn bình thường. Rất nhiều người đàn ông đã tự "phán bệnh" cho mình chỉ dựa trên một vài con số mà không hiểu rõ bản chất.
Hãy coi tờ giấy này như một "bản báo cáo tình hình quân đội" của bạn. Nó không phải là một "bản án".
Hôm nay, hãy cùng tôi, với tư cách là một chuyên gia Nam khoa, giải mã chi tiết từng chỉ số quan trọng nhất theo Tiêu chuẩn mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO 2021).
--------
PHẦN 1: CÁC CHỈ SỐ "ĐẠI THỂ" - CÁI NHÌN TỔNG QUAN
Đây là những gì bác sĩ và kỹ thuật viên có thể quan sát ban đầu.
- Ly giải (Liquefaction): Tinh dịch ban đầu đặc, sau đó phải hóa lỏng để tinh trùng có thể bơi.
Bình thường: < 60 phút. Nếu quá lâu, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc vấn đề ở tuyến tiền liệt.
- Thể tích (Volume): Lượng tinh dịch trong một lần xuất tinh.
Bình thường: ≥ 1.4 mL. Thể tích quá ít có thể gợi ý vấn đề tắc nghẽn hoặc suy giảm chức năng túi tinh.
- pH: Độ axit/kiềm của tinh dịch.
Bình thường: ≥ 7.2. pH quá thấp có thể liên quan đến tắc nghẽn.
- Màu sắc: Thường là trắng đục hoặc xám ngà. Màu vàng, xanh hoặc có lẫn máu là dấu hiệu bất thường cần lưu ý.
--------
PHẦN 2: CÁC CHỈ SỐ "VI THỂ" - SỨC MẠNH CỐT LÕI CỦA "ĐỘI QUÂN"
Đây là phần quan trọng nhất, đánh giá trực tiếp chất lượng "tinh binh".
1. Mật độ tinh trùng (Concentration)
Nghĩa là gì? Số lượng tinh trùng có trong mỗi mililit (mL) tinh dịch.
- Bình thường (WHO 2021): ≥ 16 triệu tinh trùng / mL.
- Dưới mức này được gọi là thiểu tinh (Oligozoospermia).
2. Tổng số tinh trùng (Total Sperm Count)
Nghĩa là gì? Tổng số "chiến binh" trong toàn bộ "đội quân". (Lấy Mật độ x Thể tích).
- Bình thường (WHO 2021): ≥ 39 triệu tinh trùng / lần xuất tinh.
3. Độ di động (Motility) - CHỈ SỐ QUYẾT ĐỊNH!
Nghĩa là gì? Khả năng bơi của tinh trùng. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng để "tinh binh" có thể vượt qua quãng đường dài đến gặp trứng. WHO 2021 chia làm 3 loại:
- PR (Progressive): Di động tiến tới. Đây là những "chiến binh tinh nhuệ" bơi thẳng về phía trước.
- NP (Non-progressive): Di động không tiến tới. Những anh chàng chỉ bơi tại chỗ hoặc bơi lòng vòng.
- IM (Immotile): Bất động.
Các chỉ số cần quan tâm:
- Tổng độ di động (PR + NP): ≥ 42%.
- Độ di động tiến tới (PR): ≥ 30%. Đây là con số quan trọng nhất!
- Dưới các ngưỡng này được gọi là nhược tinh (Asthenozoospermia).
4. Tỷ lệ sống (Vitality)
Nghĩa là gì? Tỷ lệ % tinh trùng còn sống trong mẫu. Chỉ số này đặc biệt quan trọng khi tỷ lệ tinh trùng bất động (IM) rất cao.
- Bình thường (WHO 2021): ≥ 54% tinh trùng còn sống.
5. Hình thái học (Morphology)
Nghĩa là gì? Tỷ lệ % tinh trùng có hình dạng bình thường (đầu, cổ, đuôi hoàn hảo) theo tiêu chuẩn Kruger rất nghiêm ngặt.
- Bình thường (WHO 2021): ≥ 4% có hình dạng bình thường.
- ⚠️ Đừng hoảng sợ! Đây là chỉ số gây lo lắng nhất. Nhưng việc chỉ có 4% bình thường không có nghĩa 96% còn lại là vô dụng. Cơ thể luôn sản xuất ra rất nhiều tinh trùng không hoàn hảo. Chỉ cần có đủ một số lượng "chiến binh ưu tú", khả năng thụ thai vẫn rất cao.
- Dưới mức này được gọi là dị dạng tinh trùng (Teratozoospermia).
6. Bạch cầu (Leukocytes)
Nghĩa là gì? Sự hiện diện của tế bào bạch cầu.
- Bình thường: < 1 triệu bạch cầu / mL.
- Nếu cao hơn ngưỡng này, có thể là dấu hiệu của một tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng ở đâu đó trong hệ sinh sản.
--------
KẾT LUẬN QUAN TRỌNG
- Một kết quả duy nhất không phải là "bản án": Tinh dịch đồ là một bức ảnh chụp nhanh, có thể thay đổi rất nhiều do stress, bệnh tật, kiêng cữ... Bác sĩ thường sẽ yêu cầu làm lại sau 2-4 tuần để có cái nhìn chính xác nhất.
- Đánh giá tổng thể: Bác sĩ không nhìn vào một con số duy nhất. Chúng tôi đánh giá mối tương quan giữa tất cả các chỉ số để đưa ra chẩn đoán toàn diện.
- Luôn có giải pháp: Ngay cả khi kết quả không như ý, y học hiện đại có rất nhiều phương pháp để hỗ trợ. Điều quan trọng là tìm đến đúng chuyên gia để được tư vấn chính xác.
Đừng để những con số vô tri làm bạn hoang mang. Hãy biến nó thành thông tin hữu ích để hiểu và cải thiện sức khỏe của chính mình.
--------
HÀNH ĐỘNG NGAY!
