☺️Thật trùng hợp khi cùng 1 thời điểm được điều trị 2 bệnh nhận PBC nhưng ở giai đoạn sớm và giai đoạn muộn. 
Sớm là mới chỉ ở giai đoạn tăng men gan dai dẳng, chưa tăng Bil, chưa vàng da... còn muộn là trường hợp còn lại khởi phát thì vàng da ứ mật rõ và nguy cơ tử vong cao nếu không được ghép gan :( Cả hai ca đều được đồng nghiệp gửi gắm và tất nhiên cũng được hỏi những câu hỏi như "mẹ anh có vàng da bao giờ đâu mà chẩn đoán xơ gan mật tiên phát?", "phải vàng da mới xơ gan mật chứ?"
🌿Trước đây, việc chẩn đoán các bệnh lý viêm gan, xơ gan hiếm gặp gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm của lãnh đạo Bệnh viện, công tác phát hiện sớm các bệnh gan hiếm gặp đã được chú trọng phát triển. Các bác sĩ hiện nay đã có đầy đủ các xét nghiệm cần thiết để xác định căn nguyên dẫn đến xơ hóa gan, ngay cả trong những trường hợp viêm gan virus (VGVR) âm tính đặc biệt là viêm gan tự miễn, xơ gan mật tiên phát... Vì vậy, đừng ngần ngại đến khám tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới Trung ương - Thôn Bầu Kim Chung Đông Anh - Hà Nội để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nếu bạn rơi vào tình huống trên nhé ☺️
🌿Sự nhầm lẫn giữa bệnh xơ gan và bệnh xơ gan mật tiên phát (PBC-Primary Biliary Cholangiti) thường xảy ra do liên quan về tiến triển bệnh, nhưng bản chất và cơ chế bệnh khác nhau rõ rệt.
Xơ gan là giai đoạn cuối của quá trình tổn thương gan mạn tính, biểu hiện bằng sự hình thành các mô sẹo (xơ hóa) làm thay đổi cấu trúc gan, mất chức năng gan. Xơ gan có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm gan virus, nghiện rượu, bệnh gan do mỡ, ký sinh trùng, v.v.
Xơ gan mật tiên phát (Primary Biliary Cholangitis - PBC) là một bệnh gan mạn tính thuộc nhóm bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào lót trong ống mật nhỏ trong gan, gây viêm, tổn thương và dần dần phá hủy các ống mật. Quá trình này làm ứ mật, gây tổn thương tế bào gan và hình thành mô sẹo, dẫn đến xơ gan ở giai đoạn muộn của bệnh.
🌿Điểm khác biệt chính là:
Xơ gan mật tiên phát là một bệnh tự miễn, tiến triển chậm qua nhiều năm, bắt đầu bằng tổn thương ống mật, gây ứ mật và viêm gan, cuối cùng mới dẫn đến xơ gan. Do đó, xơ gan mật tiên phát là nguyên nhân gây xơ gan, nhưng không phải tất cả xơ gan đều do xơ gan mật tiên phát.
Xơ gan là tình trạng tổn thương mô gan lan tỏa với các mô sẹo và nốt tái tạo, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do tự miễn như xơ gan mật tiên phát.
Triệu chứng của xơ gan mật tiên phát thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, bệnh chỉ được phát hiện qua xét nghiệm chức năng gan và dấu hiệu ứ mật. Khi bệnh tiến triển nặng, mới có các biểu hiện như vàng da, ngứa, mệt mỏi, nước tiểu sậm màu, phù nề, viêm khớp.

_______________
Xơ gan do các nguyên nhân khác (viêm gan virus, rượu, gan nhiễm mỡ) thường có biểu hiện suy giảm chức năng gan, vàng da, phù nề, cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa, dấu hiệu bàn tay son, nhưng ít có triệu chứng ngứa và khô mắt, khô miệng đặc trưng của PBC.
Xơ gan do các nguyên nhân khác có thể gặp ở cả nam và nữ, thường liên quan đến viêm gan B, C, nghiện rượu, gan nhiễm mỡ chuyển hóa

____________
🌿Xét nghiệm máu và dấu ấn sinh học
PBC: Tăng men phosphatase kiềm (ALP) và gamma-glutamyltransferase (GGT) đặc trưng do tổn thương đường mật; tăng kháng thể kháng ti thể (AMA) rất đặc hiệu; có thể tăng IgM; men gan aminotransferase (AST, ALT) tăng nhẹ hoặc vừa phải.
Xơ gan do nguyên nhân khác: Tăng men gan aminotransferase (AST, ALT) thường rõ hơn; ALP và GGT có thể tăng nhưng không đặc hiệu; không có kháng thể AMA; có thể có các dấu hiệu viêm gan virus hoặc dấu hiệu lạm dụng rượu.
🌿 Hình ảnh học và chẩn đoán chuyên sâu
PBC: Siêu âm gan thường bình thường hoặc thấy gan to; chụp cộng hưởng từ đường mật (MRCP) giúp loại trừ tắc nghẽn mật ngoài gan; sinh thiết gan có thể thấy tổn thương viêm và phá hủy các ống mật nhỏ, xơ hóa quanh tiểu thuỳ.
Xơ gan do nguyên nhân khác: Hình ảnh siêu âm, CT hoặc MRI cho thấy gan xơ hóa với các nốt tái tạo, mất cấu trúc gan bình thường; không có tổn thương đặc hiệu ở ống mật nhỏ như PBC.
🌿Đặc điểm dịch tễ và yếu tố nguy cơ
PBC thường gặp ở nữ giới trung niên (20-55 tuổi); liên quan đến bệnh tự miễn; không liên quan đến rượu hoặc viêm gan virus