RỐI LOẠN LIPID MÁU ⛳️⛳️⛳️
NHÂN MỘT CA LÂM SÀNG ⛳️⛳️⛳️
________
CHIA SẺ MIỄN PHÍ ĐỌC LẠI KHI CẦN
🧃🧃
TỔNG QUAN KIẾN THỨC
Có 3 nhóm lipid chính trong cơ thể là: phospholipid, cholesterol và triglyceride. Để di chuyển trong máu và cung cấp đến các tế bào khắp cơ thể, các phức hợp lipid này cần được vận chuyển bởi các apoprotein tạo thành nhóm lipoprotein. Có 4 nhóm lipoprotein chính trong máu theo kích thước là:
- Chylomicron (vi thể dưỡng chấp): vận chuyển triglyceride ngoại sinh từ ruột đến gan và tổ chức.
- VLDL (lipoprotein tỉ trọng rất thấp): vận chuyển triglyceride nội sinh từ gan đến tổ chức.
- LDL (lipoprotein tỉ trọng thấp): vận chuyển cholesterol từ gan đến tổ chức.
- HDL (lipoprotein tỉ trọng cao): vận chuyển cholsterol từ tổ chức đến gan.
Trong đó LDL-C là yếu tố thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, ngược lại HDL-C giúp bảo vệ thành mạch.
Lipid là thành phần không thể thiếu của hoạt động sống, nhưng có quá nhiều lipid máu sẽ gây ra một tình trạng được gọi là rối loạn lipid máu.
________
🥎🥎🥎🥎🥎
rạng mất cân bằng một hoặc nhiều thông số lipid, thường gặp là:
-Tăng cholesterol
- Tăng triglyceride
- Tăng LDL-C
- Giảm HDL-C
Rối loạn lipid máu là thường xuất hiện cùng và cũng là yếu tố nguy cơ của một số bệnh lý tim mạch, nội tiết hay chuyển hóa.
________
🥣🥣🥣🥣🥣
Rối loạn lipid máu có thể diễn tiến trong một thời gian dài mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Thường bệnh chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hoặc nhập viện vì một lý do y tế khác.
Các triệu chứng của rối loạn lipid máu chỉ nhận thấy được khi lipid máu cao kéo dài gây ra biến chứng cơ quan. Các dấu hiệu của tăng lipid máu là:
Dấu hiệu của rối loạn lipid máu biểu hiện bên ngoài:
- Cung giác mạc quanh mống mắt.
- Ban vàng mí mắt trên hoặc dưới.
- U vàng gân xuất hiện ở các ngón, gân achille và khớp đốt bàn ngón tay.
- U vàng dưới màng xương xuất hiện ở củ chày trước, đầu xương mỏm khuỷu.
- U vàng da hoặc củ xuất hiện ở khuỷu và đầu gối.
- Dạng ban vàng lòng bàn tay xuất hiện ở các nếp gấp ngón tay và lòng bàn tay.
Dấu hiệu của rối loạn lipid máu biểu hiện nội tạng:
- Nhiễm lipid võng mạc.
- Gan nhiễm mỡ.
- Viêm tụy cấp.
- Xơ vữa động mạch.
______
yết áp, đái tháo đường – đây cũng là những yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch. Vì vậy, một người được chẩn đoán rối loạn lipid máu cần được đánh giá các nguy cơ tim mạch khác để có phương pháp điều trị hiệu quả, dự phòng biến cố sức khỏe.
Ngoài ra, rối loạn lipid máu gây ra các biến chứng:
- Cung giác mạc.
- Ban vàng mi mắt.
- U vàng dưới da: gân khuỷu tay, đầu gối, bàn tayy, gót chân, màng xương.
- Nhiễm lipid võng mạc.
- Gan nhiễm mỡ.
- Viêm tụy cấp (thường do tăng triglyceride).
________
Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu là gì?
🥢🥢🥢🥢🥢🥢🥢🥢🥢🥢🥢
Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu có thể do tiên phát hoặc thứ phát.
Rối loạn lipid máu tiên phát thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, gồm tăng triglycerid tiên phát và tăng lipid máu hỗn hợp. Nguyên nhân là do:
- Đột biến gene làm tăng tổng hợp quá mức cholesterol, triglyceride, LDL-C hoặc giảm thanh thải cholesterol, triglyceride, LDL-C.
- Đột biến gene làm giảm tổng hợp HDL-C hoặc tăng thanh thải HDL-C.
Nguyên nhân của rối loạn lipid máu thứ phát đến từ lối sống và các bệnh lý chuyển hóa, nội tiết, gan hoặc một số loại thuốc như:
- Yếu tố lối sống: Ít vận động, uống nhiều rượu bia, ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa, thiếu chất xơ.
- Bệnh lý: Đái tháo đường, hội chứng Cushing, suy giáp, bệnh thận mạn tính, xơ gan.
- Một số loại thuốc: thiazid, corticoides, estrogen, thuốc chẹn beta giao cảm.
______________
Cách điều trị rối loạn lipid máu
Thay đổi lối sống là chỉ định đầu tiên để điều trị rối loạn lipid máu, mục tiêu là đưa các chỉ số lipid máu về mức bình thường. Thay đổi lối sống bao gồm:
- Giảm cân nếu bị thừa cân béo phì.
- Tăng cường vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày mỗi tuần, cách tập luyện tùy theo tình trạng sức khỏe của bản thân.
- Có chế độ ăn ít ngọt, ít chất béo bão hòa, đặt biệt là mỡ và da động vật.
- Giảm cholesterol trong lòng đỏ trứng, bơ, tôm…
- Tăng cường chất xơ, vitamin từ rau củ, trái cây.
- Bổ sung chất béo tốt từ dầu thực vật, cá béo.
- Hạn chế uống rượu bia.
Nếu việc thay đổi lối sống không hiệu quả, cần kết hợp sử dụng các loại thuốc hạ lipid máu để điều trị. Các nhóm thuốc như: statin, fibrate, acid nicotinic, resin, ezetimibe, omega 3… Việc điều trị sẽ được cá nhân hóa cho từng đối tượng bệnh nhân cụ thể.
_____
Ths BSNT Nguyễn Huy Thông
Ảnh: Bệnh nhân thực tế
Sinh năm 1995 - Triglycerid máu: 15
#nguyenhuythong
#onthinoitru
#YHaNoi
#khamsuckhoe
