MỔ U CỘT SỐNG QUA Ổ MẮT:
KỶ NGUYÊN MỚI CỦA PHẪU THUẬT XÂM LẤN TỐI THIỂU
Một nhóm bác sĩ tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland (Mỹ) vừa thực hiện ca phẫu thuật chưa từng có trong lịch sử y học: loại bỏ khối u cột sống cổ… qua đường hốc mắt, mở ra một bước ngoặt mới cho các kỹ thuật mổ ít xâm lấn.
🧠 Bệnh nhân là Karla Flores, 19 tuổi, mắc u chordoma - một dạng ung thư hiếm, khối u lớn và ăn lan từ nền sọ đến vùng C1-C2, chèn ép tủy sống và dính sát các cấu trúc mạch máu khiến mọi ngả tiếp cận thông thường đều có rủi ro cao gây liệt hoặc tử vong.
Việc cố gắng tiếp cận khối u từ phía sau có thể gây nguy cơ tổn thương tủy sống, làm xáo trộn hoặc tổn thương các cấu trúc quan trọng như vòi nhĩ, các mạch máu chính như tĩnh mạch cảnh và động mạch cảnh trong, cũng như các dây thần kinh điều khiển nuốt và nói…
Ngay lúc đó, BS Mohamed Labib và ê-kíp liên chuyên khoa đã chọn một hướng đi táo bạo:
☝️Tiếp cận khối u từ… hốc mắt, tạo hành lang phẫu thuật đi sâu vào nền sọ và cột sống cổ.
(Kỹ thuật này từng được dùng trong mổ não, nhưng đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nó được ứng dụng cho mổ cột sống).
✅ Ưu điểm:
- Không để lại vết mổ ngoài da – tối ưu hoá thẩm mỹ
- Tránh các cấu trúc giải phẫu nguy hiểm vùng cổ và nền sọ
- Giữ nguyên chức năng thần kinh sọ não và mô mềm quanh u
- Cho phép loại bỏ toàn bộ khối u, giảm thiểu mô lành bị tổn thương
‼️ĐỘ KHÓ CŨNG CHÍNH LÀ NHƯỢC ĐIỂM
Phương pháp này đòi hỏi đội ngũ phẫu thuật có kinh nghiệm cao, thành thạo kỹ thuật nội soi, giải phẫu nền sọ, và định vị thần kinh:
- Hành lang phẫu thuật hẹp, dễ gây tổn thương thần kinh thị giác, cơ vận nhãn, xoang tĩnh mạch… nếu thao tác không chính xác.
- Phải kết hợp các công cụ hỗ trợ hiện đại như: navigation, endoscopy, ống nong hành lang mổ (dilator systems), và huấn luyện mô phỏng cadaver trước mổ.
Sau phẫu thuật bệnh nhân được:
- Xạ trị proton nhằm kiểm soát vi bào còn sót
- Gắn thanh nẹp fusion C1-C2 để ổn định trục cổ
- Tái tạo phần dưới hốc mắt bằng một tấm titan và tái tạo má bằng xương lấy từ hông của bệnh nhân.
Thật tuyệt vời vì bây giờ bệnh nhân đang hồi phục tốt, không biến chứng thần kinh, và không còn dấu hiệu tái phát u.
Ca phẫu thuật này không chỉ cứu sống một cô gái trẻ, mà còn mở ra cánh cửa mới cho ngành phẫu thuật thần kinh, nơi giới hạn không còn là giải phẫu học, mà là sự táo bạo, chính xác và tinh thần dám khai phá.
Bác sĩ Labib cũng chia sẻ về tầm quan trọng của việc hiến xác cho y học, để ông có thể thực hành những loại phẫu thuật phức tạp này trên tử thi "rất, rất nhiều lần" trước khi thực hiện trên bệnh nhân thật.
Ảnh: Science Explorist
Dịch: Lê Vũ Quang
