LÂM SÀNG = LAO VÀO GƯỜNG -> HỎI BỆNH

1 Học lâm sàng là gì?

2 1. Những gì chúng ta nên làm gì trước khi “ Lâm sàng”

2.1 a1. Mục tiêu về kiến thức

2.2 b1. Mục tiêu về kỹ năng

3 2. Những gì chúng ta nên làm gì khi “ Lâm sàng”4 3. Những gì chúng ta nên làm gì sau khi “ Lâm sàng”

Học lâm sàng là gì?

Học lâm sàng là 1 hình thức học tập đặc biệt mà chỉ có sv Y mới có, “ Lâm sàng “ là đến giường bệnh, học lâm sàng có nghĩa là pp học mà ở đó, các bạn sinh viên thu thập kiến thức, trau dồi và đúc rút kinh nghiệm về nghề nghiệp mà chúng ta theo học và những kiến thức đó, kinh nghiệm đó, k phải một anh chàng cô cậu mọt sách nào đó suốt ngày cắm đầu vào những cuốn sách, những giáo trình thôi là có thể có được, mà nó chỉ có thể có được khi chúng ta tiếp cận với giường bệnh, với bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, và cả những nhân viên y tế mà thôi.

Sinh viên bước lên Y2, Y3 là bắt đầu tiếp cận pp học mới: học lâm sàng. có lẽ với mỗi sv Y khoa, ai cũng phải công nhận rằng, khi mới bắt đầu chuyển sang pp học mới, đều thực sự rất bỡ ngỡ và khó khăn, và có lẽ ai cũng đã từng đặt ra cho mình câu hỏi: “ Làm thể nào để học lâm sàng hiệu quả?” , và…cho dù là y3, y4, hay y già hơn nữa thì chưa chắc ai ai cũng đã tìm ra câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi ấy dành cho mình.

Chính vì vậy, ngày hôm nay,t xin được chia sẻ cùng quý vị và các bạn những kinh nghiệm cũng như suy nghĩ của bản thân để chúng ta cùng nhau trao đổi, và hi vọng rằng, sau bài tham luận hôm nay của mình cũng như sự chia sẻ của các bạn, mỗi chúng ta sẽ có được những thay đổi tốt hơn dành riêng cho mình, bởi vì, đây cũng chỉ là kinh nghiệm mà mình học hỏi ở các thầy cô, anh chị, và bản thân mình rút ra, hơn nữa, mình không lấy chính mình làm chuẩn, và chưa chắc phương pháp học tập của mình đã là tốt hơn so với những gì các bạn đã và đang làm.

Bài nói của mình ngày hôm nay xin được trả lời câu hỏi đã đặt ra theo hướng: chúng ta nên làm gì Trước – Trong – Và sau khi chúng ta “ Lâm sàng “.

1. Những gì chúng ta nên làm gì trước khi “ Lâm sàng”

Nói 1 cách cụ thể hơn là chúng ta phải chuẩn bị những hành trang gì khi chúng ta đi lâm sàng.

Nhiều người có thể cho rằng đây chỉ là lý thuyết xáo rỗng, nhưng thực tế rõ ràng là những thứ ấy vô cùng cần thiết, dù bạn có là người thông minh đến mấy, hay tư duy khủng ntn đi chăng nữa, thì bạn cũng sẽ trở nên bất lực khi lâm sàng nếu như bạn không chuẩn bị cho mình 1 hành trang cần thiết và cơ bản nhất trước đã.

a. Thứ nhất, đó chính là KIẾN THỨC, đó chính là những kiến thức thu được qua việc nghe thầy cô giảng bài trên giảng đường, qua bạn bè, qua việc đọc sách hay tìm kiến thông tin mà chúng ta vẫn hay làm ngày. Đọc sách trước rất quan trọng. Nó giúp chúng ta tự tin và hứng thú hơn với chuyên khoa sắp tới. Trước tiên, chúng ta nên đọc sách giáo khoa (Triệu chứng học, Bệnh học, Điều trị) hoặc tài liệu tham khảo chuyên ngành. Mỗi khoa thường có một quyển chuyên ngành, như khoa Thận là cuốn “Bệnh thận nội khoa”, Tim mạch là “Thực hành bệnh tim mạch”,… Những sách này gần tương tự sách giáo khoa, nhưng cập nhật hơn. Thêm nữa chúng ta có thể đọc sách tham khảo chuyên sâu hơn hay những tài liệu mang tính chất quốc tế như Harrison, Whasington, hay những trang thông tin cập nhật, rõ ràng như Medscape, eMedicine, hay Uptodate… Một ngày chủ nhật trước tuần mới dành để đọc sách là đủ. Nhiều hơn có thể dành ngày thứ Bảy nữa. Ngoài ra trong tuần đọc thêm các vấn đề phát sinh. Đọc nhiều thì kỹ năng đọc sẽ tiến bộ, dần dần việc đọc trở nên dễ dàng hơn, tốn ít thời gian hơn. Các bạn có thể thấy kiến thức của 1 chuyên ngành rất nhiều, và mức độ khó cũng khác nhau, vậy thì làm sao chúng ta đọc hết được, vâng, vấn đề là không ai bắt các bạn đọc hết những kiến thức ấy, chính vì thế mới cần đến mục tiêu cần đạt.

b. Đặt ra một Mục tiêu cần đạt, đó chính là việc thứ 2 chúng ta phải làm trước khi đi lâm sàng.

Alice nói chuyện với con mèo: “Chỉ đường cho tôi” – “Cô định đi đâu?” – “Tôi chưa biết” – “Thế thì cô đi đường nào chẳng được, cũng thế cả thôi!” ( trong Alice in Wonderland)

Trước mỗi khoa nên đề ra mục tiêu cần đạt, gồm mục tiêu về kiến thức và mục tiêu về kỹ năng.

– mục tiêu chung

a1. Mục tiêu về kiến thức

nên thiết thực, bám sát nội dung thi và bám sát thực tế lâm sàng

VD: mục tiêu học tập của Y4 khi đi Tim mạch là tăng huyết áp, bệnh van tim, suy tim. Sau 1 tuần phải nắm được các vấn đề đó. Ngoài ra có thể có: bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não,…

Xây dựng mục tiêu kiến thức dựa trên (i) yêu cầu của giảng viên bộ môn, (ii) lời khuyên của những người đi trước (bác sỹ, nội trú, y lớn), (iii) những gì thu lượm được khi đọc sách, (iv) trải nghiệm (ít ỏi) của bản thân.

b1. Mục tiêu về kỹ năng

nên rõ ràng và có tính định lượng

VD: “khám bệnh nhân bệnh van tim” là một mục tiêu không rõ ràng.

Mục tiêu kỹ năng có thể là: mắc được điện tâm đồ, mắc được máy khí dung, làm được 3 bệnh án, nghe được 6 tiếng thổi tâm thu, sờ được 4 cái lách to, nghe được 1 tiếng thổi động mạch cảnh, sờ được 1 lần dấu hiệu “bập bềnh xương bánh chè”, quan sát được 1 ca cấp cứu ngừng tuần hoàn,…

Mục tiêu trong một tua trực Ngoại có thể là: Đặt được 3 cái sonde tiểu, làm được 3 cái tiểu phẫu thuật, phụ mổ 2 ca chấn thương, 1 ca bụng, lấy máu 4 ca…

Mục tiêu về kiến thức giúp chúng ta thi tốt, và sau này hành nghề tốt. Mục tiêu về kĩ năng, ngoài vai trò đó, còn giúp người sinh viên không trở nên vô dụng trong những đêm trực. Y tá học sinh cũng là học viên, kiến thức, thái độ còn kém hơn sinh viên Y nhiều; nhưng vì có kỹ năng, nên không vô dụng.

Khi đã có mục tiêu cần đạt thì bằng mọi giá phải thực hiện được mục tiêu đó, không bị lôi kéo theo đám đông (trừ lúc kéo nhau đi nghe giảng lâm sàng). Theo đuổi mục tiêu thì cũng đỡ phải khoanh tay đứng ở hành lang, rất vô vị và mệt mỏi.

– Và thứ 3, đó chính là những trang bị tối thiểu khi chúng ta “Lâm sàng”, đó là gì? Là Áo Blouse, sổ tay, ống nghe, búa phản xạ, đèn soi mini, bộ đo huyết áp…đây là những trang thiết bị thiết yếu và vô cùng cần thiết đối với những người sv Y, vì chúng giúp chúng ta thực hiện được đúngvà chính xác những kỹ năng khám bệnh. J

– Chuẩn bị :

+ Áo blouse

+ thẻ học viên/ sinh viên (nên dùn thẻ học viên ở hàng photo in màu để tránh mất thẻ sv)

+ Sổ lâm sàng : 1 quyển số nhỏ đút vừa túi áo blu để làm các nhiệm vụ :

Ghi chép những gì hay thầy cô giảng hoặc nghe được

Làm bệnh án hàng ngày

+ Ống nghe : thường xuyên dùng trong Nội, nhưng ngoại thì ít cần hơn (chỉ ở khoa Tim mạch lồng ngực)

+ Đèn soi đồng tử : nhất là ở Ngoại và 1 số trường hợp của nội

+ Búa phản xạ : Học Nội (Thần kinh – lão khoa)

+ Đo huyết áp : Học nội (Thận tiết niệu)

+ Tùy yêu cầu từng khoa có thể thêm vật dụng

2. Những gì chúng ta nên làm gì khi “ Lâm sàng”

-học khi khám bệnh nhân:

Y3 là khám bệnh nhân, phát hiện triệu chứng, phát hiện được triệu chứng đúng thì mới chẩn đoán được đúng bệnh và đưa ra hướng điều trị đúng cho BN đc.

Việc khám bệnh nhân là sự kết hợp của những gì học được của tiền lâm sàng, chuẩn bị kết thức trước, và kỹ năng giao tiếp J,( kỹ năng tiếp xúc BN, một số mánh để tiếp xúc với bệnh nhân…). khám là kỹ năng của mỗi người, và quyền của mỗi người n bệnh nhân thì là của chung tất cả sinh viên, bệnh nhân nào hay, đúng mục tiêu điển hình hay được khám nhiều, nên nếu ai khám đc trước và nhanh tay hơn thì sẽ lợi thế hơn: tuy nhiên cũng phải tuân thù những nguyên tắc cơ bản ( không trả lời bệnh nhân cái gì mình thấy không chắc, không chen ngang khi người khác đang khám, không trao đổi trước mặt bệnh nhân, k nhận xét cách khám của bạn/anh/chị trước mặt bệnh nhân…)

Sau khi khám thì đặt câu hỏi cho bệnh nhân…

Chia nhóm trong tổ.

Việc chia nhóm trong tổ học phụ thuộc vào sự đoàn kết của tổ, đặc biệt là tổ trường, pp này rất hiệu quả nhưng khó thực hiện. ví dụ: ….

Học ngoài giờ cao điểm. Đi đường giờ cao điểm thường hay bị tắc, học giờ cao điểm cũng thế J Chúng ta có thể đến học vào giờ buổi chiều….tranh thủ giờ đi trực…

-học khi thầy cô giảng: cái này vô cùng quan trọng. đây vừa là cơ hội để gần gũi thầy cô để nói ra những thắc mắc, quan điểm của mình, thu nhận thêm những kiến thức mới mà chỉ thấy ở giường bệnh…và cũng là cách để mình năm thóp thầy cô khi đi thi…

-học qua các anh chị Y trên, BS Nội trú…Cái này cũng rất quan trọng, vì không phải lúc nào thầy cô cũng rảnh để dạy chúng ta, nếu chúng ta ngoan, nhiệt tình thì các a chị Nội trú là kho tàng lý tưởng, tuy nhiên cũng đừng để ấn tượng chi phối, vì có nhiều chỗ chém gió…

-học qua giao ban, đi buồng: Giao ban là gì? Mỗi viện một khác, mỗi khoa 1 khác…

-học khi đi trực: học được nhiều: Nội- Ngoại…

– nên tránh khi lâm sàng:

không ngồi hành lang buôn chuyện,

– Ngồi trong phòng hành chính lấy hết chỗ của bác sỹ và y tá

– Có thái độ hờ hững khi mọi người đang bận rộn, lo lắng, cấp cứu bệnh nhân

– Mượn bệnh án để xem trong khi mọi người đang bận rộn

– Trả lời người bệnh một cách thờ ơ, coi như đây không phải việc của mình

3. Những gì chúng ta nên làm gì sau khi “ Lâm sàng”

– tổng kết mục tiêu đạt được

– Nhớ đọc lại chính xác những gì được học ở viện vì nó chỉ là rất cơ bản.. và sơ lược nhất.

– Trả lời và tự nghĩ những vấn đề sâu xa hơn.

– Bênh Án:

Muốn làm được bệnh án tốt, điều kiện cần là: (i) khám bệnh nhân kỹ càng, (ii) đọc sách về bệnh của bệnh nhân, (iii) có tư duy rõ ràng và mạch lạc.

Tư duy rõ ràng mạch lạc không chỉ cần thiết cho sinh viên mà còn cho mọi nhân viên y tế. Điều này đòi hỏi kỹ năng được rèn luyện.

Một số kỹ năng để làm bệnh án tốt:

– Mục đích của bệnh án là đưa ra chẩn đoán và hướng điều trị.

– Mọi dòng chữ không phục vụ mục đích này đều bị coi là thừa thãi.

– Chẩn đoán của sinh viên không nhất thiết phải luôn phù hợp với chẩn đoán của bệnh phòng. Điều quan trọng là nó dựa trên cơ sở lập luận rõ ràng, qua các thông tin thu được từ hỏi bệnh, thăm khám.

– Không cần quá trau chuốt về ngôn từ.

– Cuối cùng, tưởng tượng mình chỉ được trình bày bệnh án trong 10 câu, khi đó sẽ bỏ câu nào và giữ lại câu nào. Chắc chắn những thông tin như “tuyến giáp không to, hạch ngoại biên không sờ thấy, tim đều, phổi rì rào phế nang rõ, không rale, bụng mềm gan lách không sờ thấy”… sẽ bị lược bỏ. “Tóm tắt bệnh án” không phải là đọc một “template” có sẵn mà là “trình bày những thông tin cần thiết nhất với số chữ ít nhất”.

Với mỗi bệnh trong mục tiêu kiến thức, cố gắng làm một bệnh án. Khi đã đọc sách trước thì thời gian dành cho một bệnh án chỉ cần 30-60 phút.

– Trực :

+ Là cơ hội tranh thủ học thêm

+ 1 số nơi có phòng ngủ cho sinh viên (trực ngoại), còn Nội chủ yếu là ngủ trên bàn hoặc xếp ghế để ngủ, đem chăn đi khi trời lạnh

+ Sáng hôm sau vẫn phải đi học tiếp

+ Nhiệm vụ của trực Ngoại : trực phòng khám cấp cứu :

Cấp cứu băng bó, cố định xương gãy

Làm bệnh án

Phụ mổ

Xin làm 1 số thủ thuật như đặt thông tiểu, lấy máu… (xin các anh chị điều dưỡng)

Vận chuyển bệnh nhân/mời hội chẩn

Ai bảo gì làm nấy…

+ Trực nội : Làm bệnh án

Đi đưa xét nghiệm, lấy kết quả xét nghiệm (máu, sinh hóa, ký sinh trùng…) (khi đưa xét nghiệm khoảng 10h tối trở đi nên 2 người đi cùng nhau-con gái)

Vận chuyển bệnh nhân/mời hội chẩn

+ Trực Ngoại đêm có thể xin nội trú giảng thêm, nội trú ngoại khá dễ tính

– Thi :

+ Về nguyên tắc, thường bốc bệnh án sáng và trong sáng hôm đó làm luôn bệnh án để nộp và thi, có khoảng 2 tiếng; 1 số trường hợp được về nhà làm

+ Ngay khi bốc thăm, tìm bệnh án để xem hoặc chụp lại ngay (giờ làm thuốc)

+ Đọc lại lý thuyết liên quan đến bệnh của mình để trả lời, có mẹo trả lời, mẹo ôn thi để các thầy cô hỏi trúng tủ

+ Giới hạn của lâm sàng khác với lý thuyết, rộng hơn rất nhiều, có thể là bất cứ bệnh gì trong khoa

+ Thi phụ thuộc rất nhiều vào thầy cô → điểm rất ảo

– 1 số yếu tổ khác :

+ Chỗ để xe

+ Ăn uống

+ Chia ca về khi trực

Một số mẫu bệnh án và các bài học cơ bản về Ngoại khoa các em có thể xem thêm, tìm kiếm thêm trên website, nếu không tìm thấy thì comment bên dưới anh xem lại, post lại, gửi link cho các em.

Chúc các em học tập tốt và hứng thú với một hình thức học – thi mới trong trường y.

P/s: Trên đây là một số kinh nghiệm học tập lâm sàng do các anh chị, các bạn sinh viên Y Hà Nội các khóa đúc kết là cho các em khóa sau. Mong rằng tài liệu này giúp ích nhiều cho các bạn, đặc biệt là các em sinh viên Y3 mới đi lâm sàng.

-----

LÂM SÀNG HỌC NHƯ THẾ NÀO

CHIA SẺ MIỄN PHÍ SINH VIÊN Y

Tổng hợp kinh nghiệm đi lâm sàng cho Y3

nguồn: chia sẻ trực tuyến

__RITO__

Bài nói của mình ngày hôm nay xin được trả lời câu hỏi đã đặt ra theo hướng: chúng ta nên làm gì Trước – Trong – Và sau khi chúng ta “ Lâm sàng “.

1. Những gì chúng ta nên làm gì trước khi “ Lâm sàng”

Nói 1 cách cụ thể hơn là chúng ta phải chuẩn bị những hành trang gì khi chúng ta đi lâm sàng.

a. Thứ nhất, đó chính là KIẾN THỨC, đó chính là những kiến thức thu được qua việc nghe thầy cô giảng bài trên giảng đường, qua bạn bè, qua việc đọc sách hay tìm kiến thông tin mà chúng ta vẫn hay làm ngày. Đọc sách trước rất quan trọng. Nó giúp chúng ta tự tin và hứng thú hơn với chuyên khoa sắp tới. Trước tiên, chúng ta nên đọc sách giáo khoa (Triệu chứng học, Bệnh học, Điều trị) hoặc tài liệu tham khảo chuyên ngành. Mỗi khoa thường có một quyển chuyên ngành, như khoa Thận là cuốn “Bệnh thận nội khoa”, Tim mạch là “Thực hành bệnh tim mạch”,... Những sách này gần tương tự sách giáo khoa, nhưng cập nhật hơn. Thêm nữa chúng ta có thể đọc sách tham khảo chuyên sâu hơn hay những tài liệu mang tính chất quốc tế như Harrison, Whasington, hay những trang thông tin cập nhật, rõ ràng như Medscape, eMedicine, hay Uptodate… Một ngày chủ nhật trước tuần mới dành để đọc sách là đủ. Nhiều hơn có thể dành ngày thứ Bảy nữa. Ngoài ra trong tuần đọc thêm các vấn đề phát sinh. Đọc nhiều thì kỹ năng đọc sẽ tiến bộ, dần dần việc đọc trở nên dễ dàng hơn, tốn ít thời gian hơn. Các bạn có thể thấy kiến thức của 1 chuyên ngành rất nhiều, và mức độ khó cũng khác nhau, vậy thì làm sao chúng ta đọc hết được, vâng, vấn đề là không ai bắt các bạn đọc hết những kiến thức ấy, chính vì thế mới cần đến mục tiêu cần đạt.

b. Đặt ra một Mục tiêu cần đạt, đó chính là việc thứ 2 chúng ta phải làm trước khi đi lâm sàng.

Trước mỗi khoa nên đề ra mục tiêu cần đạt, gồm mục tiêu về kiến thức và mục tiêu về kỹ năng.

- mục tiêu chung

a1. Mục tiêu về kiến thức: nên thiết thực, bám sát nội dung thi và bám sát thực tế lâm sàng

VD: mục tiêu học tập của Y4 khi đi Tim mạch là tăng huyết áp, bệnh van tim, suy tim. Sau 1 tuần phải nắm được các vấn đề đó. Ngoài ra có thể có: bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não,...

b1. Mục tiêu về kỹ năng: nên rõ ràng và có tính định lượng

VD: “khám bệnh nhân bệnh van tim” là một mục tiêu không rõ ràng.

- Và thứ 3, đó chính là những trang bị tối thiểu khi chúng ta “Lâm sàng”, đó là gì? Là Áo Blouse, sổ tay, ống nghe, búa phản xạ, đèn soi mini, bộ đo huyết áp…đây là những trang thiết bị thiết yếu và vô cùng cần thiết đối với những người sv Y, vì chúng giúp chúng ta thực hiện được đúngvà chính xác những kỹ năng khám bệnh. J

- Chuẩn bị :

+ Áo blouse

+ thẻ học viên/ sinh viên (nên dùn thẻ học viên ở hàng photo in màu để tránh mất thẻ sv)

+ Sổ lâm sàng : 1 quyển số nhỏ đút vừa túi áo blu để làm các nhiệm vụ :

Ghi chép những gì hay thầy cô giảng hoặc nghe được

Làm bệnh án hàng ngày

+ Ống nghe : thường xuyên dùng trong Nội, nhưng ngoại thì ít cần hơn (chỉ ở khoa Tim mạch lồng ngực)

+ Đèn soi đồng tử : nhất là ở Ngoại và 1 số trường hợp của nội

+ Búa phản xạ : Học Nội (Thần kinh – lão khoa)

+ Đo huyết áp : Học nội (Thận tiết niệu)

+ Tùy yêu cầu từng khoa có thể thêm vật dụng

2. Những gì chúng ta nên làm gì khi “ Lâm sàng”

-học khi khám bệnh nhân:

Sau khi khám thì đặt câu hỏi cho bệnh nhân…

Chia nhóm trong tổ.

Việc chia nhóm trong tổ học phụ thuộc vào sự đoàn kết của tổ, đặc biệt là tổ trường, pp này rất hiệu quả nhưng khó thực hiện. ví dụ: ….

-học qua giao ban, đi buồng: Giao ban là gì? Mỗi viện một khác, mỗi khoa 1 khác…

-học khi đi trực: học được nhiều: Nội- Ngoại…

- nên tránh khi lâm sàng:

không ngồi hành lang buôn chuyện,

- Ngồi trong phòng hành chính lấy hết chỗ của bác sỹ và y tá

- Có thái độ hờ hững khi mọi người đang bận rộn, lo lắng, cấp cứu bệnh nhân

- Mượn bệnh án để xem trong khi mọi người đang bận rộn

- Trả lời người bệnh một cách thờ ơ, coi như đây không phải việc của mình

3. Những gì chúng ta nên làm gì sau khi “ Lâm sàng”

- tổng kết mục tiêu đạt được

- Nhớ đọc lại chính xác những gì được học ở viện vì nó chỉ là rất cơ bản.. và sơ lược nhất.

- Trả lời và tự nghĩ những vấn đề sâu xa hơn.

- Bênh Án:

Muốn làm được bệnh án tốt, điều kiện cần là: (i) khám bệnh nhân kỹ càng, (ii) đọc sách về bệnh của bệnh nhân, (iii) có tư duy rõ ràng và mạch lạc.

Tư duy rõ ràng mạch lạc không chỉ cần thiết cho sinh viên mà còn cho mọi nhân viên y tế. Điều này đòi hỏi kỹ năng được rèn luyện.

Một số kỹ năng để làm bệnh án tốt:

- Mục đích của bệnh án là đưa ra chẩn đoán và hướng điều trị.

- Mọi dòng chữ không phục vụ mục đích này đều bị coi là thừa thãi.

- Chẩn đoán của sinh viên không nhất thiết phải luôn phù hợp với chẩn đoán của bệnh phòng. Điều quan trọng là nó dựa trên cơ sở lập luận rõ ràng, qua các thông tin thu được từ hỏi bệnh, thăm khám.

- Không cần quá trau chuốt về ngôn từ.

- Cuối cùng, tưởng tượng mình chỉ được trình bày bệnh án trong 10 câu, khi đó sẽ bỏ câu nào và giữ lại câu nào. Chắc chắn những thông tin như “tuyến giáp không to, hạch ngoại biên không sờ thấy, tim đều, phổi rì rào phế nang rõ, không rale, bụng mềm gan lách không sờ thấy”... sẽ bị lược bỏ. “Tóm tắt bệnh án” không phải là đọc một “template” có sẵn mà là “trình bày những thông tin cần thiết nhất với số chữ ít nhất”.

Với mỗi bệnh trong mục tiêu kiến thức, cố gắng làm một bệnh án. Khi đã đọc sách trước thì thời gian dành cho một bệnh án chỉ cần 30-60 phút.

- Trực :

+ Là cơ hội tranh thủ học thêm

+ 1 số nơi có phòng ngủ cho sinh viên (trực ngoại), còn Nội chủ yếu là ngủ trên bàn hoặc xếp ghế để ngủ, đem chăn đi khi trời lạnh

+ Sáng hôm sau vẫn phải đi học tiếp

+ Nhiệm vụ của trực Ngoại : trực phòng khám cấp cứu :

Cấp cứu băng bó, cố định xương gãy

Làm bệnh án

Phụ mổ

Xin làm 1 số thủ thuật như đặt thông tiểu, lấy máu… (xin các anh chị điều dưỡng)

Vận chuyển bệnh nhân/mời hội chẩn

Ai bảo gì làm nấy…

+ Trực nội : Làm bệnh án

Đi đưa xét nghiệm, lấy kết quả xét nghiệm (máu, sinh hóa, ký sinh trùng…) (khi đưa xét nghiệm khoảng 10h tối trở đi nên 2 người đi cùng nhau-con gái)

Vận chuyển bệnh nhân/mời hội chẩn

+ Trực Ngoại đêm có thể xin nội trú giảng thêm, nội trú ngoại khá dễ tính

- Thi :

+ Về nguyên tắc, thường bốc bệnh án sáng và trong sáng hôm đó làm luôn bệnh án để nộp và thi, có khoảng 2 tiếng; 1 số trường hợp được về nhà làm

+ Ngay khi bốc thăm, tìm bệnh án để xem hoặc chụp lại ngay (giờ làm thuốc)

+ Đọc lại lý thuyết liên quan đến bệnh của mình để trả lời, có mẹo trả lời, mẹo ôn thi để các thầy cô hỏi trúng tủ

+ Giới hạn của lâm sàng khác với lý thuyết, rộng hơn rất nhiều, có thể là bất cứ bệnh gì trong khoa

+ Thi phụ thuộc rất nhiều vào thầy cô → điểm rất ảo

- 1 số yếu tổ khác :

+ Chỗ để xe

+ Ăn uống

+ Chia ca về khi trực

-----

KINH NGHIỆM Ở VIỆN

KINH NGHIỆM ĐI HỌC LÂM SÀNG Ở BỆNH VIỆN

Sau những trải nghiệm tại phòng skills-lab, bạn sẽ bước vào một môi trường thực tế chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân. Với sự hỗ trợ của các giảng viên và cán bộ hướng dẫn lâm sàng, bạn sẽ thực hiện công việc như một nhân viên y tế thực thụ. Để hoàn thành tốt các mục tiêu và chỉ tiêu thực hành lâm sàng cũng như tích lũy kinh nghiệm, hoàn thiện các kỹ năng nghề nghiệp cho tương lai, ngoài sự nỗ lực của bản thân thì việc tham khảo những kinh nghiệm học lâm sàng được đúc kết dưới đây từ chính các thế hệ sinh viên y khoa đi trước có thể sẽ giúp việc học lâm sàng của bạn trở nên hiệu quả hơn:

 Trước hết

- KINH là sự đúc kết, sự cô đọng chọn lọc: Trước khi đi học lâm sàng, lời khuyên với bạn là cần: Dùi mài KINH sử để nắm vững lý thuyết và thực hành thành thạo kỹ năng trên mô hình và bệnh nhân giả định theo bảng kiểm; đọc các tài liệu tham khảo và xem trước video clip về các kỹ năng lâm sàng; Tích lũy KINH nghiệm bản thân qua thực hành tại skills-lab; Tham khảo KINH nghiệm học lâm sàng của các sinh viên khóa trước, tìm kiếm lời khuyên của giảng viên và cán bộ hướng dẫn để có kế hoạch học tập hiệu quả.

- NGHIỆM là quá trình lật ra mở vào, suy đi xét lại: Khi đến các cơ sở thực hành, bạn cần: Quan sát, xem xét vấn đề và các cách giải quyết vấn đề ở nhiều góc độ khác nhau trong những tình huống, từng trường hợp cụ thể; So sánh với lý thuyết đã học về một bệnh/một triệu chứng/một quy trình kỹ thuật mà bạn đã quan sát được; Tự rút ra những cách ứng xử và giải quyết vấn đề của bản thân trong trường hợp/tình huống cụ thể đó; Không nên phán đoán hay hành xử một cách máy móc, thiếu sự suy nghĩ thấu đáo.

- ĐI nghĩa là phải vận hành: Đến bệnh viện, bạn cần chủ động:

ĐI tìm người bệnh để học; ĐI tìm câu trả lời trên những người bệnh cụ thể chứ không phải học thuộc câu trả lời trên lý thuyết; ĐI tìm giảng viên/cán bộ hướng dẫn/nhân viên y tế của cơ sở thực hành để: quan sát họ làm, quan sát họ nói, họ trao đổi với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, với các đồng nghiệp khác về chuyên môn; ĐI tìm đến các thủ thuật để được thực hiện và có trải nghiệm thực tế; ĐI thì mới tìm được cái hay cái mình cần học, mới thấy thực tế lâm sàng là đa dạng và mới tích lũy được kinh nghiệm lâm sàng cho bản thân; ĐI thì mới tạo cho mình một tác phong năng động, một hứng thú học tập để hoàn thành tốt các mục tiêu thực hành lâm sàng.

- HỌC là học những kiến thức – thái độ - kỹ năng trong thực tế cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe để phục vụ thi cử và áp dụng vào thực tế nghề nghiệp của bản thân sau này. Đến bệnh viện, bạn cần: HỌC chuẩn bị: Cần tự mình xác định mục tiêu rõ ràng cho mỗi ngày học lâm sàng, chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ cần thiết để mang theo khi đi học lâm sàng, bao gồm: • Sách vở để xem lại lý thuyết (nếu quên); • Bút và cuốn sổ nhỏ bỏ túi để ghi chép khi nghe giảng trên lâm sàng hoặc ghi những kết quả đã quan sát/trải nghiệm trong khi đi lâm sàng;

+ Bảng kiểm kỹ năng + bút chì có tẩy để quan sát và đánh giá thực hành kỹ năng (của bản thân và của những ca khác quan sát được);

+ Áo blouse sạch sẽ, không nhàu nát;

+ Ống nghe hoặc các dụng cụ học tập theo yêu cầu của giảng viên;

+ Thẻ ra vào bệnh viện;

+ Chăn, màn để trực đêm (nếu cần).

- HỌC hỏi: • Hỏi gì? Hỏi khi thấy lạ, thấy khác với những điều mình đã học, đã biết; • Hỏi ai? Hỏi bạn bè, hỏi giảng viên, hỏi các sinh viên khóa trước, hỏi các nhân viên y tế, hỏi chính người bệnh và người nhà bệnh nhân. HỌC nói: Giao tiếp với bệnh nhân/người nhà, với các nhân viên y tế để gây thiện cảm và tạo ra các cơ hội học tập; HỌC làm: Thực hành các kỹ năng theo hướng dẫn của giảng viên/cán bộ hướng dẫn và thường xuyên dùng bảng kiểm để tự đánh giá bản thân; HỌC dạy: Học cách hướng dẫn lại cho các sinh viên năm sau là cách rất hữu hiệu để giúp bạn lưu giữ kiến thức và thành thạo kỹ năng hơn.

- LÂM SÀNG là trực tiếp đến tận giường bệnh để khám và chữa bệnh. Đến bệnh viện, bạn cần: Tranh thủ mọi cơ hội để học tại giường bệnh: Mỗi người bệnh là một bài học; Học những điều cụ thể ở từng người bệnh, mọi thứ trên lâm sàng phải cân – đo – đong - đếm được, không mơ hồ chung chung như lý thuyết. Ví dụ: khi tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh thì không thể hướng dẫn ăn vào 200 kcal được mà phải nói rõ là ăn 1 bát cơm, hay 1 lạng thịt..., hay nói bệnh nhân sốt thì phải nói nhiệt độ là bao nhiêu? .. LÂM SÀNG chính là những điều rất cụ thể mang tính cá thể ở từng bệnh nhân như thế! Tập trung hoàn thành các chỉ tiêu lâm sàng theo yêu cầu và chủ động học nhiều hơn những gì được yêu cầu! Hãy đặt mình ở những vị trí những nhân vật khác nhau trong mỗi tình huống cụ thể: Khi đặt mình trong vai trò là một nhân viên y tế thực sự, bạn hãy xác định những việc mình cần làm với bệnh nhân cụ thể đó? Trong vị trí của người bệnh, bạn sẽ mong đợi những gì từ người nhân viên y tế? Từ đó, bạn sẽ hình thành cho mình những thái độ đúng mực trong quá trình cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người bệnh; Trao đổi với giảng viên, các sinh viên cùng khóa hoặc khóa trên về cách giải quyết vấn đề đối với từng bệnh nhân cụ thể.

- Ở BỆNH VIỆN: Bệnh viện là nơi trực tiếp cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người bệnh. Mỗi bệnh viện đều có đặc điểm riêng, hoàn cảnh riêng và có những điều kiện cụ thể về các nguồn lực và về bệnh nhân; mỗi bệnh viện là một xã hội thu nhỏ, ở đó sẽ học được nhiều điều không được nhắc tới trong lý thuyết. Ở bệnh viện, sinh viên không chỉ được trau dồi kiến thức mà còn phát triển và hoàn thiện nhiều kỹ năng thông qua quan sát, thực hành kỹ năng chuyên môn và xử lý tình huống. Để giúp bạn sử dụng những thời gian ở bệnh viện một cánh hữu ích nhất cho học tập, bạn nên: Tuân thủ các nội quy, quy định của bệnh viện; Tự bảo vệ mình trước những nguy cơ lây bệnh hoặc các nguy cơ thiếu an toàn khác; Đảm bảo các quyền của khách hàng/bệnh nhân khi có sinh viên thực tập;

Nghiêm túc thực hiện kế hoạch do bản thân đã đề ra để đạt được mục tiêu của từng ngày đi lâm sàng và hoàn thành mục tiêu thực hành lâm sàng của từng môn; Tranh thủ mọi cơ hội để học, đặc biệt trong các buổi trực; Hãy theo đuổi phương châm: Thực hành đúng từ những điều cơ bản nhất và đơn giản nhất, đừng làm cho qua chuyện! Đừng ngại ngùng khi làm sai mà bạn biết sửa sai còn quan trọng hơn gấp vạn lần. Rèn cho mình có được những kỹ năng cơ bản tốt sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong suốt cuộc đời hành nghề y sau này; “Bám” bệnh nhân đến cùng để học, nếu có thể thì nên theo sát bệnh nhân từ khi họ bắt đầu nhập viện đến khi ra viện, như vậy bạn sẽ có một bức tranh đầy đủ về bệnh nhân đó, từ tiền sử, bệnh sử đến diễn biến của bệnh, cách chẩn đoán cũng như phương pháp điều trị, chăm sóc và các đáp ứng của bệnh nhân trong khi nằm viện, cách tư vấn cho bệnh nhân trước, trong và sau khi ra viện… Luôn nghiêm túc tự đánh giá mức độ hoàn thiện kỹ năng của bản thân bằng cách sử dụng các bảng kiểm, quy trình chuẩn để tự nhận xét. Kết hợp với việc quan sát và đánh giá thực hành lâm sàng của các bạn xung quanh để tự đúc rút kinh nghiệm, tự tin thể hiện mình và luôn chú ý phát huy những việc đã làm tốt, tập trung để cải thiện những điều mình làm chưa chuẩn mực, đó là con đường ngắn nhất giúp bạn hoàn thiện các kỹ năng lâm sàng; Tích cực trao đổi với các cán bộ trực tiếp điều trị để học hỏi các kinh nghiệm giải quyết vấn đề trên bệnh nhân cụ thể; Xây dựng và rèn luyện tác phong làm việc nghiêm túc ngay từ những ngày đầu đi thực hành ở bệnh viện; Tham gia vào một số hoạt động khác của bệnh viện để chia sẻ một phần công việc và gây dựng quan hệ tốt với nhân viên của bệnh

Hãy học một cách khôn ngoan, đừng học một cách khổ sở

viện, từ đó sẽ tạo thêm nhiều cơ hội tốt cho bạn học các kỹ năng chuyên môn, đồng thời cũng giúp bạn hiểu được thực tế các công việc phải làm của một cơ sở y tế. Không nên: Phê phán khi thấy nhân viên bệnh viện làm khác với những gì mình học. Hãy tế nhị tìm ra lý do của sự khác biệt đó để có cách làm đúng nhất bằng cách trao đổi với giảng viên hoặc cán bộ hướng dẫn lâm sàng; Bình luận về tình trạng bệnh của bệnh nhân trước mặt bệnh nhân; Ngại ngần khi phải tiếp xúc hay bắt chuyện với bệnh nhân, hãy mạnh dạn tiếp xúc với họ, coi bệnh nhân như những người thân trong gia đình bạn. Đừng chán nản khi thấy buồng bệnh đông, hãy cố gắng len lỏi vào và tìm cho mình một chỗ đứng để có thể tiếp cận được với bệnh nhân; Nản chí khi thấy bạn khác biết nhiều hơn mình. Kiến thức lâm sàng mênh mông, người này biết nhiều hơn người kia một chút âu cũng là chuyện bình thường. Điều quan trọng là bạn cần chủ động để học được càng nhiều càng tốt ngoài những điều mà giảng viên yêu cầu. Đâu đó có thể có những điều bạn biết mà những người khác không biết? Bỏ qua cơ hội thảo luận/giao ban chuyên môn với các nhân viên của bệnh viện, với các sinh viên khóa trước hoặc với sinh viên cùng khóa.

Đăng ký ngay!